Graz, kościół św. Katarzyny - Mauzoleum cesarza Ferdynanda II

Szczegóły: | Odsłony: 1274

Graz, kirche St. Katherinen – Mausoleum Kaiser Ferdinands II

Lokalizacja: Graz, Burggasse 2a (47.071761, 15.442502)
Budowa: 1614-1638
Architekt: Giovanni Pietro de Pomis
Styl: barok

Architektura i program ikonograficzny mauzoleum cesarza Ferdynanda II jest odbiciem jego głębokiej katolickiej religijności. Wzniesienie budowli w duchu rzymskiego baroku można odczytać jako poparcie dla idei kontrreformacji. Wystrój wnętrza realizowany już po śmierci Ferdynanda podkreśla polityczne i imperialne ambicje jego następców z rodu Habsburgów.

HISTORIA. Kościół zbudowany został w latach 1614-1638 z fundacji cesarza Ferdynanda II z przeznaczeniem na jego mauzoleum. Autorem projektu był włoski architekt Giovanni Pietro de Pomis. Wystrój wnętrza został wykonany dopiero w 1687 r. z inicjatywy cesarza Leopolda I. Poświęcenie kościoła miało miejsce w 1714 r.

ARCHITEKTURA. Barokowy kościół zbudowany został na planie krzyża łacińskiego. Złożony jest z prostokątnej nawy, ramion transeptu i półkolistej apsydy prezbiterium oraz eliptycznej kaplicy dostawionej do prawego ramienia transeptu. Wokół apsydy dobudowane są pomieszczenia zakrystyjne i mieszkalne, zwieńczone wysoką wieżą. Nad skrzyżowaniem naw i nad kaplicą grobową wznoszą się kopuły. Fasada kościoła jest trójdzielna, rozczłonkowana pilastrami i półkolumnami. Zwieńczona jest zdwojonym szczytem trójkątnym wpisanym w łuk odcinkowy. Po środku szczytu ustawiona jest rzeźba św. Katarzyny a po bokach rzeźby dwóch aniołów. Środkowe pole fasady nakryte jest odcinkowym naczółkiem z portalem w przyziemiu nakrytym trójkątnym naczółkiem. Kopuła nad skrzyżowaniem naw wspiera się na wysokim tamburze, kopuła nad kaplicą zwieńczona jest smukła latarnią. Wieża nad apsydą jest czterokondygnacjowa i nakryta kopułą z latarnią. W bocznych polach znajdują są wnęki z rzeźbami świętych. Elewacje zewnętrzne podzielone są pilastrami dźwigającymi wydatny gzyms z belkowaniem. Między pilastrami rozmieszczone są dwa rzędy prostokątnych okien, gzyms wydziela wąską górną kondygnację z niewielkim prostokątnymi oknami ozdobionymi sztukateriami. Wewnątrz nawa i ramiona transeptu nakryte są sklepieniami kolebkowymi. Ściany opięte są pilastrami dźwigającymi obiegający gzyms.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Projekt dekoracji stiukowej został wykonany przez Johanna Fischera von Erlach a same sztukaterie wykonali Josef Serenio, Girolamo Rossi i Antonio Quadrio w latach 1688 – 89. Autorem dekoracji malarskiej na sklepieniu nawy jest prawdopodobnie Franz Steinpichler. Największa scena tej dekoracji przedstawia zwycięską bitwę pod Wiedniem w 1683 r. Freski na sklepieniu kaplicy przedstawiający Mistyczne Zaślubiny św. Katarzyny wykonał Matthias Echter w 1689 r. Oba barokowe ołtarze w kościele powstały w końcu XVIII w. W ołtarzu głównym umieszczona jest rzeźba św. Katarzyny, którą wykonał Marx Schokotnigg. W ołtarzu bocznym znajduje się obraz Immaculaty (Marii Niepokalanej) namalowany w 1699 r. przez Antonio Bellucciego. W kaplicy bocznej ustawiony jest Święty Grób wykonany w 1769 r. przez Veita Königera. Ma formę baldachimu wykonanego z czarnego i czerwonego marmuru ze złoconymi figurami m.in. Proroków ze Starego Tstamentu. Wewnątrz na marmurowym sarkofagu ułożona jest postać zmarłego Chrystusa.

KRYPTA. Dekorację stiukową w krypcie wykonał Matti Camin w 1640 r. Przedstawia on herby państw i posiadłości dziedzicznych Ferdynanda II, symbole śmierci i sakramentów oraz malowane sceny ze Starego i Nowego Testamentu. W krypcie znajduje się groby cesarza Ferdynanda II (zm. 1637) i arcyksiężnej Marii Anny Bawarskiej (zm. 1616), pierwszej żony cesarza. Trumny z ciałami pary cesarskiej schowane są w ściennych niszach zasłoniętych marmurowymi epitafiami. Po środku krypty ustawiony jest sarkofag rodziców Ferdynanda II, arcyksięcia Karola II (zm. 1590) i jego żony Marii Anny Bawarskiej (zm. 1608) wykonany w 1688 r. przez Sebastiano Carlone z czerwonego marmuru z pełnoplastycznymi postaciami zmarłych, pierwotnie znajdował się w kościele klarysek w Grazu.

LITERATURA

Knaurs Kulturführer in Farbe Österreich, oprac. zb., Augsburg 1998
Strona internetowa: http://graz-dom.graz-seckau.at/mausoleum#.XzONeZdR3IW (dostęp 13.08.2020)

Graz, kościół św. Katarzyny - Mauzoleum cesarza Ferdynanda II