Graz, katedra św. Idziego

Szczegóły: | Odsłony: 1419

Graz, katedra św. Idziego
Graz, dom Hl. Ägydius

Lokalizacja: Graz, Burggasse 3 (47.072050, 15.442287)
Budowa: 1438 – 1464
Architekt: Hans Niesenberger
Styl: późny gotyk

HISTORIA. Pierwszy kościół na miejscu katedry istniał już w XII w. a najstarsza wzmianka o nim pochodzi z 1174 r. Obecna świątynia została zbudowana z inicjatywy cesarza Ferdynanda III Habsburga w latach 1438 – 1464. Budowę rozpoczęto od wzniesienia korpusu nawowego. Budowniczym katedry w fazie budowy chóru do 1450 r. był Hans Niesenberger. W 1577 r. kościół został przekazany jezuitom, w posiadaniu których pozostawał do 1773 r. kiedy to doszło do kasaty zakonu. W 1786 r. kościół został podniesiony do godności katedry dla utworzonej diecezji Graz-Seckau.

ARCHITEKTURA. Gotycki kościół złożony z trójnawowego, pięcioprzęsłowego, halowego korpusu i czteroprzęsłowego prezbiterium, zamkniętego trójbocznie. Do naw bocznych korpusu dostawione są z obu stron po dwie barokowe kaplice, do prezbiterium od północy przylega zakrystia a od południa kaplica św. Barbary (dawna zakrystia). Nad pierwszym przęsłem korpusu wznosi się kwadratowa wieża, nakryta barokowym hełmem. Na zewnątrz elewacje kościoła opięte są uskokowymi przyporami, między którymi rozmieszczone są ostrołukowe trójdzielne okna z maswerkami. Fasada podzielona jest dwiema przyporami. W środkowym polu znajduje się późnogotycki portal nakryty łukiem o wykroju oślego grzbietu o uskokowych ościeżach z posągami świętych: … i zwieńczony pinaklem z kwiatonem i tarczami herbowymi. Powyżej umieszczona jest dużych rozmiarów rozeta. Prezbiterium i korpus nawowy nakryte są dachami dwuspadowymi z wieżyczką na sygnaturkę nad prezbiterium. Wewnątrz prezbiterium i nawy korpusu nakryte są sklepienia sieciowymi, w korpusie wspartymi na ustawionych ukośnie prostokątnych filarach.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Na sklepieniach naw bocznych zachowały się fragmenty dekoracji malarskiej o motywach roślinnych z 1464 r. Z tego samego czasu pochodzi duży wizerunek św. Krzysztofa namalowany na ścianie nawy północnej. Ołtarz główny został wykonany w latach 1730-33 według projektu Georga Kräxnera z obrazem Cud św. Idziego w polu głównym, namalowanym przez Franza Ignaza Flurera. Powyżej umieszczona jest rzeźbiona scena Koronacji Marii, wykonana przez Johanna Jacoba Schoy. Przy tęczy ustawione są dwa barokowe ołtarze z lat 1766-69, z XVII wiecznymi obrazami Giovanniego Pietro de Pomis, przedstawiającymi Zwiastowanie i św. Ignacego Loyolę. Obok nich znajdują się dwa drewniane relikwiarze, ustawione na marmurowych postumentach. Pierwotnie były to skrzynie ślubne Paoli Gonzagi z Mantui, która w 1477 r. w Grazu wyszła za mąż za Leonharda von Görz. Bogatą dekorację snycerską posiada barokowa ambona z 1710 r. wykonana według projektu Johanna Lindemayra. Cennym zabytkiem jest wielki barokowy prospekt organowy o bogatej dekoracji rzeźbiarskiej ustawiony na emporze z 1687 r. W kaplicy Fryderyka znajduje się gotycki obraz Ukrzyżowanie, malowany około 1457 r. przez Conrada Laiba. Na ścianach katedry umieszczonych jest wiele płyt nagrobnych i epitafiów. Wśród nich wyróżnia się epitafium hrabiego Johanna Caspara von Cobenzla, wykonanew 1741 r. przez Georga Raphaela Donnera.

LITERATURA

Knaurs Kulturführer in Farbe Österreich, oprac. zb., Augsburg 1998
Röm. Kath. Hof- und Domkirche zum Hl. Ägidius Graz, PDF https://www.katholische-kirche-steiermark.at/dl/uporJKJknKkJqx4KJK/ (dostęp 29.09.2020)
Strona internetowa: http://graz-dom.graz-seckau.at/der-dom#.X2-DrzpR3IV (dostęp 29.09.2020)