Budapeszt, kościół św. Piotra z Alcantary

Szczegóły: | Odsłony: 1417

Budapeszt, kościół św. Piotra z Alcantary
Budapest, Alcantrai Szent Péter-templom

Lokalizacja: Budapeszt - Belváros, Ferenciek tere 9 (47.493208, 19.05641)
Budowa: 1723-43
Styl: późny barok

HISTORIA. Pierwotny kościół franciszkanów na tym miejscu zbudował około 1250 r. król Węgier Bela IV. W 1526 r. kościół został zniszczony przez Turków, którzy po odbudowie w 1541 r. zamienili go na meczet. Po wypędzeniu Turków, franciszkanie odzyskali kościół w 1690. Obecny późnobarokowy kształt kościół uzyskał w latach 1727-43. W kościele został pochowany w tajemnicy przed władzami austriackimi pierwszy premier Węgier z czasu powstania węgierskiego z 1848 r., rozstrzelany 6 listopada 1849 r. Dopiero w 1870 r. ciało przeniesiono oficjalnie do mauzoleum na cmentarzu Kerepesi w Budapeszcie. W 1861 r. wieża została nakryta hełmem. Po przejęciu władzy przez komunistów kościół został zamknięty w 1950 r. i dopiero w 1990 r. franciszkanie odzyskali swoją świątynię.

ARCHITEKTURA. Późnobarokowy kościół złożony jest z czteroprzęsłowego korpusu, ujętego po bokach kaplicami oraz węższego, dwuprzęsłowego prezbiterium, zamkniętego ścianą prostą. Do prezbiterium od południa dostawiona jest kwadratowa wieża, nakryta eklektycznym hełmem. Fasada trójosiowa, podzielona pilastrami i przedzielona gzymsem na dwie kondygnacje. Na osi fasady znajduje się portal główny, ujęty kolumnami i pilastrami, zwieńczony figurami Marii i dwóch aniołów. Powyżej duże okno, zamknięte łukiem segmentowym nad którym herb zakonu franciszkanów. Górną kondygnację ujmują spływy wolutowe. W trzech niszach fasady ustawione są figury śś. Franciszka z Asyżu, Antoniego z Padwy i Piotra z Alkantary. Fasadę wieńczy trójkątny szczyt z Okiem Opatrzności. Elewacje boczne kościoła o podziałach ramowych, przeprute oknami o łukach odcinkowych. Kościół nakryty jest dachami dwuspadowymi. Na bocznej elewacji umieszczona jest brązowa tablica, na której przedstawiony został baron Nikolaus Wesselényi, ratujący mieszkańców Pesztu podczas powodzi z 1838 r.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Freski na sklepieniach wykonał Károly Lotz w latach 1894-95. i jego uczeń Victor Tardos w latach 20-tych XIX w. Wyposażenie wnętrza jest przeważnie późnobarokowe i składają się na nie ołtarz główny ołtarze boczne i ambona.

Na sąsiadującej z kościołem kamienicy umieszczona jest tablica upamiętniająca Jozsefa Antalla, który w czasie II wojny światowej pomagał licznym uciekinierom z okupowanej Polski.

LITERATURA

Chojnacka M., Budapeszt, wyd. ExpressMap, Warszawa 2017
Mehling M., Knaurs Kulturführer in farbe Ungarn, München 1996

Budapeszt, kościół św. Piotra z Alcantary