Ferrara, kościół San Francesco

Szczegóły: | Odsłony: 550

Ferrara, kościół San Francesco
Ferrara, chiesa di San Francesco

Lokalizacja: Ferrara, Piazza San Francesco (44.834156, 11.624961)
Budowa: 1494-1508
Architekt: Biaggio Rossetti
Styl: renesans

HISTORIA. Franciszkanie przybyli do Ferrary jeszcze za życia św. Franciszka za sprawą bł. Bernarda z Quintavalle. Pierwszy skromny kościół i klasztor zakonnicy zbudowali za sprawą Azzo d’Este około 1243 r. w obrębie murów w miejscu zwanym Praisolo. W 1341 r. kościół został powiększony z fundacji Obizzo III d’Este. Obecny kościół został zbudowany w latach 1494-1508 a autorem projektu był architekt Biaggio Rossetti. W 1570 r. kościół został zniszczony w wyniku trzęsienia ziemi, które nawiedziło Ferrarę. Odbudowany kościół otwarto dopiero 1594 r. W 2012 r. został ponownie uszkodzony w wyniku trzęsienia ziemi. Dla Polaków interesujący może być fakt, że w budynkach klasztornych przy kościele mieścił się wydział prawniczy Uniwersytetu, na którym studiował Mikołaj Kopernik.

ARCHITEKTURA. Renesansowy kościół zbudowany na planie krzyża łacińskiego, złożony z trójnawowego, czteroprzęsłowego korpusu bazylikowego z rzędami ośmiu kaplic po bokach, transeptu i zamkniętego półkoliście prezbiterium. Fasada renesansowa, dwukondygnacjowa, podzielona pilastrami. Dolna kondygnacja pięciodzielna, ukazująca wewnętrzny podział kościoła na nawę główną, nawy boczne i dostawione do nich kaplice. Na osi fasady znajduje się duży portal wejściowy, wsparty na pilastrach i nakryty trójkątnym naczółkiem. W bocznych polach dwa mniejsze portale także nakryte trójkątnymi naczółkami. Górna kondygnacja wypełniona wielką rozetą, ujęta spływami wolutowymi i nakryta trójkątnym szczytem. Boczne elewacje także rozczłonkowane pilastrami, między którymi w dolnych kondygnacjach rozmieszczone są pary wąskich okien zamkniętych półkoliście. Nawę główną i południowe ramię transeptu oświetlają rozety. W południowym ramieniu transeptu znajduje się prostokątny portal wejściowy ujęty korynckimi kolumnami i zwieńczony tablicą inskrypcyjną. Nawę główną, ramiona transeptu i prezbiterium nakrywa dach dwuspadowy. Nad nawami bocznymi i kaplicami wspólne dachy jednospadowe. Wewnątrz nawa główna rozczłonkowana jest półkolistymi arkadami wspartymi na kolumnach o kolistych przekrojach. Szerokość każdego przęsła nawy odpowiada dwóm półkolistym arkadom i dwóm kaplicom. Przęsła w górnych partiach nawy głównej wydzielone są półkolistymi gurtami podtrzymującymi sklepienia w formie spłaszczonych kopuł. Spłaszczone kopuły na pendentywach nakrywają także transept. Nad przęsłami naw bocznych mniejsze kopuły na gurtach. Prezbiterium nakryte sklepieniem kolebkowym i konchą w zamknięciu.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. W nawie głównej zachowały się fragmenty polichromii z XVI w., jest to fryz nad łukami arkad oraz postacie świętych pomiędzy lukami. Z XIX w. pochodzą postaci namalowane na pendentywach kopuł nawy. W ołtarzach umieszczonych jest wiele obrazów, większość z nich to XIX-wieczne kopie oryginałów, które zostały przeniesione do Pinacoteca Nazionale w Ferrarze. Dotyczy to m.in. kilku obrazów Benvenuto Tisi zwanego Il Garofalo. W pierwszej kaplicy po lewej stronie zachował się fresk tego artysty przedstawiający Pojmanie Chrystusa z 1524 r. We wnęce w końcu lewej nawy umieszczona jest renesansowa drewniana Pieta, wykonana przez Alfonso Lombardo w 1. połowie XVI w. W lewej nawie ustawiony jest sarkofag pochodzący z Rawenny i wykonany w V w. W jednej z kaplic przylegających do lewego transeptu znajduje się współczesny obraz św. Maksymiliana Marii Kolbe. W prezbiterium za ołtarzem głównym znajduje się tryptyk namalowany przez Domenico Mona w latach 1580-83 przedstawiający sceny Złożenia do grobu, Zmartwychwstania i Wniebowstąpienia. W prezbiterium ustawione są też renesansowe stalle. W prawym ramieniu transeptu umieszczony jest monumentalny barokowy pomnik nagrobny markiza Ghiron Francesco Villa (zm. 1670), kondotiera z Ferrary na służbie francuskiej oraz obrońcy Candii przed Turkami. W kaplicy przy transepcie zachował się fragment gotyckiego fresku przedstawiający Matkę Bożą z Dzieciątkiem. Przy końcu prawej nawy znajduje się Biczowanie z terakotową rzeźbą Chrystusa przy kolumnie i dwoma freskami Biczowników, przypisywanych Garofalo.

KAMPANILA wolno stojąca na północ od prezbiterium, wzniesiona w XVII w. i krótko po ukończeniu obniżona do obecnej wysokości ze względu na niebezpieczne przechylenie w kierunku apsydy. Zbudowana na planie kwadratu z arkadowymi prześwitami w najwyższej kondygnacji.

LITERATURA

Knaurs Kulturführer in Farbe. Italien, opr. zb. Augsburg 2000
Strona internetowa: http://churchesofvenice.com/ferrara.htm#sanfran

Ferrara, kościół San Francesco