Florencja, kościół Orsanmichele

Szczegóły: | Odsłony: 202

Florencja, kościół Orsanmichele
Florencja, chiesa di Orsanmichele
Florencja, kościół San Michele in Orto

Lokalizacja: Florencja, Via dell’Arte della Lana (43.770726, 11.255048)
Budowa: 1367-1380
Styl: gotyk, renesans

HISTORIA. Budynek został zbudowany po 1367 r. jako loggia, w której mieścił się targ zbożowy. Następnie około 1380 r. został przekształcony w dom modlitwy, który urządzono w dolnej kondygnacji. Dwie górne, bardzo wysokie kondygnacje, nadal pełniły funkcję magazynu zboża. W 1569 r. w miejsce magazynu zboża urządzono Archiwum Notarialne. Dzisiaj górne kondygnacje są użytkowane jako pomieszczenia muzealne.

ARCHITEKTURA. Gotycko-renesansowy kościół znajduje się na parterze budynku wzniesionego na planie prostokąta. Wnętrze podzielone jest na dwie trójprzęsłowe nawy. Na zewnątrz dolna kondygnacja kościoła przebita jest trójdzielnymi ostrołukowymi oknami, w dolnej części zamurowanymi, wpisanymi w półkoliste arkady wypełnione rozetami z maswerkami. W narożnikach i między oknami rozmieszczone są półkoliste wnęki w architektonicznych gotyckich i renesansowych obramieniach z 14 posągami fundowanymi przez cechy miejskie, wykonanymi przez czołowych florenckich rzeźbiarzy. Od strony ulicy Arte Della Lana przedstawieni zostali: św. Mateusz z 1422 r. i św. Szczepan z 1426 r. oba posągi wykonał Lorenzo Ghiberti a św. Eligiusz jest dziełem Nanni di Banco z 1415 r. Od strony Via dei Lamberti znajdują się rzeźby: św. Marka, wykonana przez Donatella w 1411 r., św. Jakuba, dzieło Pietro Lamberti po 1422 r., Matki Bożej z różą, autorstwa Simone Ferrucci z 1399 r. oraz św. Jana Ewangelisty wykonany przez Baccio da Montelupo w 1515 r. Od strony Via dei Calzaiuoli zobaczyć można kolejno: św. Jana Chrzciciela, dzieło Lorenzo Ghiberti z lat 1414-1416, po środku Chrystus ze św. Tomaszem wykonany przez Andrea del Verrocchio między rokiem 1473 a 1483 oraz św. Łukasza, autorstwa Giovanni da Bologna z 1562 r. Wreszcie od strony Via Orsanmichele umieszczone są rzeźby św. Piotra, dzieło Donatella z 1413 r., św. Filipa z 1412 r., grupa czterech koronowanych świętych z 1408 r. oba dzieła wykonał Nanni di Banco oraz rzeźba św. Jerzego, autorstwa Donatella z lat 1416-1417. Elewacje budynku zdobią też terakotowe tonda z herbami miasta Florencji i cechów miejskich, cztery z nich wykonał Luca della Robbia około 1463 r. a tylko herb cechu rzeźników powstał w Manufakturze Porcelany Ginori w 1858 r. Górne wysokie kondygnacje zajmowane przez muzeum, przebite są parami ostrołukowych okien. Kościół nakrywa spłaszczony dach dwuspadowy. Wewnątrz kościół nakrywają sklepienia krzyżowo-żebrowe na półkolistych gurtach wsparte na profilowanych filarach i przyściennych półfilarach z bogato dekorowanymi pilastrami.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ściany i sklepienia kościoła zdobią liczne freski z końca XIV w., pokryte tynkiem w XVIII w. i odsłonięta w XIX w. Freski na sklepieniu powstały w latach 1398-1399 i przedstawiają postacie ze Starego i Nowego Testamentu. W pierwszym przęśle lewej nawy freski wykonał Lorenzo di Bicci. Ściany i filary ozdobione są postaciami licznych świętych, których autorami są wybitni florenccy malarze: Taddeo Gaddi, Lorenza di Bicci, Niccolo di Pietro Gerini, Cenni di Francesco, Mariotto di Nardo, Giovanni Antonio Sogliani, Lorenzo di Credi czy Jacopo del Sellaio. W oknach kościoła zachował się niezwykle cenny zespół witraży przedstawiających sceny z Cudami Najświętszej Marii Panny i cudownym obrazem Madonny z Orsanmichele. Starsze witraże powstały w latach 1380-1400 według rysunków, których autorami byli m.in. Agnolo Gaddi i Lorenzo Monaco. Witraże wykonane drugiej fazie w latach 1429-1432 zaprojektował Lorenzo Ghiberti. W zakończeniu prawej nawy ustawiony jest gotycko-renesansowy ołtarz główny (Tabernakulum) , który wykonał z marmuru w latach 1349-1359 r. Andrea Orcagna. W centralnej półkolistej arkadzie umieszczony jest obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem namalowany przez Bernardo Daddi w 1346 r. Z drugiej strony ołtarza w półkolistej arkadzie umieszczone są dwie płaskorzeźbione sceny Zaśnięcia i Wniebowzięcia. U dołu Orcagna przedstawił leżącą Najświętszą Marię Pannę opłakiwaną przez apostołów, powyżej zaś siedzącą Maryję w mandorli unoszoną jest przez anioły do nieba. W ołtarzu w lewej nawie znajduje się grupa rzeźb św. Anny i Matki Bożej z Dzieciątkiem, wykonana z białego marmuru przez Francesco da Sangallo w 1526 r.

LITERATURA

Jepson T., Florencja i Toskania. Przewodnik National Geographic, Warszawa 2011
Knaurs Kulturführer in Farbe, Florenz und Toskana, Augsburg 1998
Wirtz R.C., Florencja. Sztuka i architektura, wyd. Ullmann 2008
Zucconi G., Florence an Architectural Guide, Verona 1995

Florencja, kościół Orsanmichele