Czechy
Kutna Hora - Sedlec, kościół Wniebowzięcia NMP, dawny cystersów
Kutna Hora - Sedlec, Kostel Nanebevzetí Panny Marie a svatého Jana Křtitele
Lokalizacja: Kutna Hora - Sedlec, U Zastávky (49.959792, 15.289889)
Budowa: 1280-1320, odbudowa 1700-1708
Budowniczy: Jan Blažej Santini-Aichel (odbudowa kościoła)
Styl: gotyk, barokowy gotyk
HISTORIA. Jest to najstarszy klasztor cystersów w Czechach, został założony w 1142 r. Zakonnicy zostali sprowadzeni z bawarskiego Waldsassen. Pierwotna romańska świątynia zbudowana około połowy XII w. została zniszczona przed rokiem 1280. Na jej miejscu w latach 1280-1320 wzniesiono obecną ogromną gotycką bazylikę. W 1421 r. w czasie wojen husyckich klasztor został spalony i opuszczony, także kościół popadł w ruinę. Dopiero w kocu XVII w. rozpoczęto odbudowę klasztoru. W latach 1700-1702 architekt Pavel Ignác Bayer przeprowadza odbudowę bryły kościoła. Następnie prace we wnętrzu kontynuuje w latach 1702-1708 Jan Blažej Santini-Aichel. Był on prekursorem stylu w czeskiej architekturze, zwanego barokowym gotykiem. W wyniku przeprowadzonych przez Santiniego prac kościół uzyskał nowe sklepienia oraz szczyt zachodni i przedsionek. W takim kształcie dotrwał do naszych czasów. W 1783 r. klasztor został skasowany przez cesarza Józefa II a od 1806 r. kościół pełni funkcję świątyni parafialnej.
ARCHITEKTURA. Ogromna gotycka bazylika o długości 87 m, złożona jest z pięcionawowego, dziesięcioprzęsłowego korpusu, transeptu oraz pięcionawowego prezbiterium zakończonego obejściem i wieńcem kaplic. Nawa główna jest szersza i znacznie wyższa od naw bocznych korpusu, równa jest wysokości ramion transeptu i nawy głównej prezbiterium. Nawa główna korpusu i prezbiterium oraz transept nakryte są dachami dwuspadowymi. Nad skrzyżowaniem naw wznosi się ostrosłupowa wieżyczka na sygnaturkę. Nawy boczne i obejście nakrywają dachy pulpitowe. Ściany na zewnątrz kościoła opięte są uskokowymi przyporami, między którymi rozmieszczone są ostrołukowe okna. Fasada frontowa oddaje podział wnętrza, jej środkową część wypełnia wielkie okno ostrołukowe, nad nim szczyt ujęty pinaklami i zwieńczony figurą NMP. Wewnątrz ściany nawy głównej korpusu i prezbiterium rozczłonkowane są podwójnymi służkami wspierającymi sklepienie o fantazyjnym rysunku żeber. W dolnych partiach nawa otwarta jest do naw bocznych i obejścia ostrołukowymi arkadami.
WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Obraz na sklepieniu nad skrzyżowaniem naw przedstawiający Trójcę Świętą namalował Jakub Jan Steinfelse w 1717 r. Na ścianach zawieszone są obrazy Michaela Willmanna z lat 1700-1703 oraz Petera Brandla z lat 1728-29. Wiele rzeźb ołtarzowych wykonał rzeźbiarz Matěj Václav Jäckel.
Rzut poziomy za: http://kralovskedilo.ktf.cuni.cz/lokality/Sedlec-–-Klaster-cisterciaku
LITERATURA
Kulich J., Kutna Hora. Kościół św. Barbary i miasto, wyd. Gloriet (wydanie polskie)
Umělecké památky Čech 1-4, pod. red E. Poche, Praha 1977
Pavel J., Sztuka Czechosłowacji, Warszawa 1986
Kutna Hora - Sedlec, kościół Wniebowzięcia NMP, dawny cystersów
Kościoły w Kutnej Horze opisane na stronie zabytkowekoscioly.net
Kutná Hora, kościół św. Barbary
Kutná Hora, kościół Wniebowzięcia NMP, cystersów
Kutná Hora, kościół św. Jakuba
Kutná Hora, kościół Panny Marii na Nameti
Kutná Hora, kościół św. Jana Nepomucena