dolnośląskie

Lokalizacja: Chojnów, pow. Legnica, ks. Piotra Ściegiennego 4 (51.272258, 15.934491)
Budowa: koniec XIV w. - do 1468
Styl: gotyk

HISTORIA. Najcenniejszym zabytkiem Chojnowa jest gotycki kościół śś. Piotra i Pawła. Budowany był od końca XIV w. do 1468 r. kiedy to wnętrza nakryto sklepieniami. Już w 1469 r. kościół został powiększony od południa o kaplicę Sukienników. W 1. połowie XVI w. zbudowano zakrystię od północy a około 1543 r. kaplicę grobową Bożywojów. Został zniszczony w czasie pożaru miasta w 1651 r. i następnie odbudowany do 1659 r. W latach 1910-11 kościół przeszedł gruntowną restaurację, w czasie której m.in. wymieniono portal zachodni i naprawiono maswerki w oknach.

ARCHITEKTURA. Gotycki kościół złożony jest z trójnawowego, sześcioprzęsłowego korpusu bazylikowego i niewyodrębnionego prezbiterium, zamkniętego pięciobocznie. Do korpusu od północy przylegają kruchta, zakrystia i kaplica Bożywojów. Fasada zachodnia zwieńczona jest schodkowym szczytem o ceglanej dekoracji w formie kratownic, poniżej na osi duże czterodzielne okno ostrołukowe i uskokowy portal neogotycki, o bogatej dekoracji rzeźbiarskiej. Przy fasadzie od północy stoi masywna wieża, opięta przyporami, czworoboczna z ośmioboczną nadbudówką, nakrytą ostrosłupowym hełmem. Na zewnątrz kościół opięty jest uskokowymi przyporami, między którymi znajdują się ostrołukowe okna trój- i czterodzielne z maswerkami. Kruchta otwarta jest dwiema profilowanymi arkadami, z wimpergami i baldachimami w zwieńczeniu. Z kruchty do korpusu prowadzi ostrołukowy portal gotycki. Nawę główną i nad kruchtę nakrywają dachy dwuspadowe, nad nawami bocznymi dachy jednospadowe. Wewnątrz sklepienia w nawach i kaplicy Bożywojów, gwiaździste czteroramienne, w zakrystii i przyziemiu wieży sklepienia krzyżowo-żebrowe, w kruchcie trójodporowe. Sklepienia korpusu wsparte są na filarach międzynawowych na rzucie wydłużonego ośmioboku. Arkady międzynawowe są profilowane i ostrołukowe.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. We wnętrzu kościoła zachowało się kilka cennych zabytków. Gotycki tryptyk z około 1500 r. w nawie północnej. Barokowy ołtarz główny z około 1661 r. z obrazem Zmartwychwstania, ambona z 1671 r. oraz rzeźbiona chrzcielnica z 1660 r. W kościele znajduje się też kilka ciekawych przykładów rzeźby sepulkralnej m.in. w kaplicy całopostaciowy nagrobek Wolfa Bożywoja (zm. 1543).

Rzut poziomy za: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005

LITERATURA

Architektura gotycka w Polsce, pod red. T. Mroczko i M. Arszyńskiego, Warszawa 1995
Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł