Austria

Krems, kościół dominikanów
Krems, dominikanerkirche

Lokalizacja:  Krems an der Donau, Körnermarkt 14 (48.411109, 15.597438)
Budowa: 1240-1330
Styl: gotyk

HSTORIA. Dominikanie rozpoczęli budowę kościoła około 1240 r. a pierwsza wzmianka o istnieniu kościoła pochodzi z 1244 r. Nawę kościoła ukończono około 1260/1265 r. a chór wzniesiono do 1330 r. Kościół został częściowo uszkodzony w 1410 r. w wyniku pożaru. W czasie reformacji dominikanie opuścili Krems a kościół wykorzystywany był jako magazyn. W 1566 r. świątynię zniszczyła eksplozja przechowywanych w nim beczek z prochem. W wyniku kontrreformacji w 1586 r. dominikanie odzyskali kościół i budynek klasztoru. W XVIII w. kościół został poddany częściowej barokizacji. W 1783 r. w wyniku reform Józefa II zlikwidowano klasztor dominikanów w Krems. W 1790 r. rozdzielono konstrukcyjnie korpus nawowy od prezbiterium, wykorzystując oba pomieszczenia do różnych celów. W 1794 r. w prezbiterium urządzono teatr miejski dla Krems, który następnie w 1920 r. zamieniono na kino. Nawa z kolei służyła początkowo jako spichlerz, później jako remiza strażacka a od 1891 r. jako muzeum miejskie. W latach 1961-1971 przeprowadzono renowację kościoła, przywracając mu pierwotny gotycki wygląd. Obecnie kościół wraz z budynkami klasztornymi jest siedzibą Weinstadtmuseum w Krems.

ARCHITEKTURA. Gotycki kościół złożony jest z trójnawowego, pięcioprzęsłowego bazylikowego korpusu oraz czteroprzęsłowego prezbiterium zamkniętego pięciobocznie. Na zewnątrz prezbiterium opięte jest uskokowymi przyporami między którymi rozmieszczone są lancetowate, dwudzielne okna ostrołukowe z maswerkami. Pozbawione przypór ściany nawy głównej przebite są od południa niskimi ostrołukowymi oknami, od zachodu wnętrze oświetla duże dwudzielne okno ostrołukowe z maswerkiem. W nawie południowej zachował się romański portal uskokowy zamknięty półkolistą archiwoltą, obok znajduje się obramienie ostrołukowego gotyckiego portalu. Kościół nakrywa dach dwuspadowy przedzielony ośmioboczną wieżyczką na sygnaturkę zwieńczoną ostrosłupowym hełmem. Wewnątrz nawa główna otwarta jest do naw bocznych ostrołukowymi arkadami wspartymi na masywnych filarach. Nawa główna i prezbiterium nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi wspartymi na służkach spływających na filary.

WYSTRÓJ WNĘTRZA. Na ścianie prezbiterium zachowało się monumentalne malowidło ścienne wykonane około 1280 r. z fundacji Gozzo von Krems, które jest uważane za jeden z najcenniejszych w Austrii przykładów wczesnogotyckiego malarstwa ściennego. Obraz podzielony jest na trzy poziomy: najniższy przedstawia zachowaną we fragmencie Ostatnią Wieczerzę, powyżej Ukrzyżowanie Chrystusa wraz postaciami z Maryi, św. Jana Chrzciciela i rzymskiego legionisty zaś w szczycie łukowatej kompozycji przedstawiona jest scena Koronacji Najświętszej Marii Panny.

LITERATURA

Knaurs Kulturführer in Farbe Wachau, oprac. zb., München 1985
Knaurs Kulturführer in Farbe Österreich, oprac. zb., Augsburg 1998
Strona internetowa: https://www.museumkrems.at/museumkrems/dominikanerkloster

Kościoły w Krems opisane na stronie: zabytkowekoscioly.net

Krems, kościół św. Szczepana, pijarów
Krems, kościół św. Wita
Krems, kościół dominikanów

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł