Węgry
Budapeszt, kościół Uniwersytecki
Marek SztorcBudapeszt, kościół Uniwersytecki (Narodzenia NMP)
Budapest, Kisboldogasszony-templom (egyetemi templom)
Lokalizacja: Budapeszt - Belváros, Papnövelde u. 8 (47.490779, 19.058046)
Budowa: 1723-44
Architekt: Andreas Mayerhoffer
Styl: późny barok
HISTORIA. Paulini zbudowali kościół i klasztor na miejscu wyburzonego meczetu a autorem projektu był pochodzący z Salzburga austriacki architekt Andreas Mayerhoffer. Prace budowlane przy kościele prowadzone były w latach 1723-44 wykańczanie wnętrza trwało do lat 70-tych XVIII w. Po kasacie zakonu paulinów kościół i zabudowania klasztorne przeszły w ręce uniwersytetu, stąd używana dziś nazwa kościół uniwersytecki. Kościół ten uważany jest za najpiękniejszą barokową świątynię w stolicy Węgier.
ARCHITEKTURA. Późnobarokowy kościół złożony z obszernej nawy ujętej po bokach rzędami kaplic i krótkiego, zamkniętego półkoliście prezbiterium. Od północy kościół poprzedza okazała dwuwieżowa fasada, podzielona pilastrami i wydatnymi gzymsami. Na osi kościoła znajduje się portal wejściowy w bogatej oprawie architektonicznej, nad nim okno o barokowej formie. W górnej kondygnacji we wnęce umieszczony jest posąg Matki Bożej Niepokalanie Poczętej (Immaculaty). W trójkątnym szczycie umieszczone jest godło zakonu paulinów. Fasadę ujmują dwie kwadratowe wieże, nakryte zdwojonymi barokowymi hełmami. Kościół nakryty jest wspólnym dachem dwuspadowym. Ściany wewnątrz rozczłonkowane są parami pilastrów podtrzymujących wydatny gzyms z belkowaniem. Nawa główna otwarta jest do kaplic bocznych półkolistymi arkadami. Arkada tęczy wydzielona jest korynckimi kolumnami. Nawa i prezbiterium nakryte są sklepieniami kolebkowymi na gurtach z lunetami.
WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA jest jednolite późnobarokowe z 2. połowy XVIII w. Barokowa polichromia wykonana została przez Johanna Bergla, Na sklepieniu przedstawione są sceny z życia Marii: Nawiedzenia, Zwiastowania i Niepokalanego Poczęcia oraz Wniebowzięcia w prezbiterium a pod chórem Mojżesz przy krzewie gorejącym. W ołtarzu głównym znajduje się grupa rzeźbiarska przedstawiająca Narodzenie NMP, dzieło Josefa Hebenstreita z 1746 r. Powyżej zawieszona jest XVIII-wieczna kopia obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Pozostałe wyposażenie jest także późnobarokowe: ołtarze boczne, ambona, ławy, konfesjonały i chór muzyczny.
LITERATURA
Chojnacka M., Budapeszt, wyd. ExpressMap, Warszawa 2017
Mehling M., Knaurs Kulturführer in farbe Ungarn, München 1996
Budapeszt, kościół uniwersytecki
Kościoły w Budapeszcie opisane na stronie: zabytkowekoscioly.net
Budapeszt, bazylika św. Stefana
Budapeszt, kościół Macieja
Budapeszt, kościół św. Anny
Budapeszt, kościół Piotra z Alkantary
Budapeszt, kościół św. Szczepana
Budapeszt, kościół Uniwersytecki
Budapeszt, kościół Wniebowzięcia NMP