Werona, kościół Sant’Eufemia

Szczegóły: | Odsłony: 597

Werona, kościół Sant’Eufemia
Verona, chiesa di Sant’Eufemia
Werona, kościół św. Eufemii

Lokalizacja: Werona, Piazzetta Sant’Eufemia 1 (45.443275, 10.993807)
Budowa: 1275-1420, po 1739
Architekt: Nicolo da Ferrara
Styl: gotyk, późny barok

HISTORIA kościoła św. Eufemii w Weronie sięga być może VI w. W 1260 r. kościół znalazł się w rękach zakonu augustianów. Po 1275 r. zakonnicy rozbudowali kościół i wznieśli nowe budynki klasztorne. Kolejne prace budowlane prowadził około 1390 r. mistrz murarski Nicolo da Ferrara. Budowa gotyckiego kościoła została ukończona około 1420 r. Krótko potem w 1430 r. wzniesiono dzwonnicę W końcu XVI w. kościół został przebudowany i uzyskał układ jednonawowy. Po 1739 r. obniżono strop i zbudowano sklepienie kolebkowe nawy. W czasie okupacji francuskiej w końcu XVIII w. augustianie zostali zmuszeni do opuszczenia kościoła. W 1806 r. kościół stał się świątynią parafialną.

ARCHITEKTURA. Gotycki kościół przekształcony w okresie renesansu i baroku. Złożony jest z wydłużonej szerokiej nawy, płytkiego transeptu i prezbiterium zamkniętego obniżoną wieloboczną apsydą. Od północy do prezbiterium dostawiona jest wysoka dzwonnica. Ceglana fasada jest trójdzielna i podzielona lizenami oraz zwieńczona trójkątnym szczytem z fryzem arkadkowym. W dolnej części fasady znajduje się ostrołukowy portal zwieńczony rzeźbą św. Eufemii, powyżej zaś usytuowana jest duża rozeta z maswerkiem. Boczne pola fasady wypełniają blendy zwieńczone trójkątnymi naczółkami, pod blendami znajdują się pomniki nagrobne. Elewacje boczne kościoła podzielone są lizenami między którymi rozmieszczone są duże prostokątne okna, całość zaś wieńczy fryz arkadkowy. Kościół nakrywają dachy dwuspadowe, osobne nad nawą i prezbiterium. Wewnątrz ściany nawy głównej rozczłonkowane są pilastrami podtrzymującymi przełamujące się belkowanie z wydatnym gzymsem. Nawę nakrywa sklepienie kolebkowe na podwójnych gurtach o półeliptycznym przekroju. Sklepienie kolebkowe nakrywa także prezbiterium, którego apsyda nakryta jest hemisferycznie. Nad skrzyżowaniem naw wznosi się ślepa kopuła zaś kaplice przy prezbiterium nakrywają sklepienia krzyżowo-żebrowe.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Polichromia i sztukaterie sklepienia nawy pochodzą z połowy XX w. Po obu stronach nawy ustawione są renesansowe i barokowe ołtarze, w których znajdują się liczne obrazy włoskich mistrzów. Zaraz po wejściu po prawej stronie umieszczony jest obraz Pokutująca św. Magdalena namalowany przez Giulio Carpioni w XVII w. W pierwszym ołtarzu w prawej nawie znajduje się obraz Trójcy Przenajświętszej w otoczeniu świętych: Antoniego Opata, Ludwika, Piotra i Augustyna, namalowany około 1577 r. przez Jacopo Ligozzi. W drugim ołtarzu umieszczony jest obraz Święta Barbara w towarzystwie świętych Antoniego Opata i Rocha, namalowany przez Francesco Torbido w XVI w. W trzecim ołtarzu obraz Matka Boża w towarzystwie świętych Sebastiana, Moniki, Augustyna i Rocha, namalowany w połowie XVI w. przez Domenico Brusasorzi. W szóstym ołtarzu znajduje się renesansowa płaskorzeźba Modonna della Salute z przełomu XV i XV w. W ostatnim ołtarzu tej nawy umieszczony został obraz Świętego Tomasza z Villanova z Matką Bożą, namalowany przez Giambertino Cignaroli w XVIII w. Ściany kaplicy przy prawym ramieniu transeptu pokrywa polichromia wykonana w 1. połowie XVI w. przez Francesco Caroto przedstawiająca historię Tobiasza i Archanioła Rafała. W kaplicy zachowały się jeszcze starsze freski z XIV w. m.in. z postacią Matki Bożej z Dzieciątkiem i dwoma świętymi. W ołtarzu umieszczony jest obraz Trzej Archaniołowie, który jest kopią oryginału namalowanego przez Francesco Caroto i przechowywanego w Musei Civici w Weronie. W prezbiterium na ścianie apsydy zawieszony jest obraz Święta Trójca z Matką Bożą i patriarchami, dzieło Felice Brusasorzi z XVI w. Poniżej ustawiony jest pomnik nagrobny Dal Verne, wykonany z marmuru na początku XV w. w Weronie, z dwoma rzędami posągów m.in. Matką Bożą z Dzieciątkiem, św. Piotrem, św. Pawłem i św. Janem Chrzcicielem. Na ścianach prezbiterium zachowały się fragmenty fresków przypisywanych Stefano da Verona. W kaplicy przylegającej od lewej strony do prezbiterium znajduje się współczesny obraz św. Rity a w ołtarzu w kryształowej trumnie umieszczone są relikwie błogosławionych augustianów z Werony: Evangelisty i Pellegrino, żyjących w połowie XIII w. W kaplicy znajduje się też pomnik nagrobny rodziny Guarienti z XIV w. Na ścianie zachował się fragment fresku z końca XIV w. przedstawiający św. Michała Archanioła. W pierwszym od strony prezbiterium ołtarzu lewej nawy umieszczony jest obraz Matki Bożej ze św. Karolem Boromeuszem i świętymi Pawłem i Antonim Opatem, będący dziełem Claudio Ridolfi z 1618 r. W drugim ołtarzu znajduje się obraz Zaślubiny św. Katarzyny namalowany przez Bernardino India w XVI w. W trzecim ołtarzu obraz Święty Krzysztof z XVII w., malowany przez Lodovico Dorigny. W czwartym ołtarzu znajduje się rzeźbiona Pieta z 2. połowy XIV w. W polu głównym kolejnego ołtarza znajduje się rzeźba św. Mikołaja z Tolentino z końca XV w. otoczona małymi obrazami przedstawiającymi sceny z życia świętego z przełomu XVII i XVIII w. W kolejnym ołtarzu, drugim od wejścia umieszczony jest rzeźbiony drewniany krucyfiks z XV w. z barokowym obrazem w tle przedstawiającym Matkę Bożą i św. Jana Ewangelistę. W pierwszym ołtarzu od wejścia obraz Matka Boża ze świętymi Onufrym i Antonim Opatem, namalowany przez Alessandro Bonvicino zw. Il Moretto.

DZWONNICA. Dzwonnica zbudowana na planie kwadratu w górnej kondygnacji przebita potrójnymi oknami i zwieńczona stożkowym hełmem ujętym czterema narożnymi sterczynami.

LITERATURA

Venedig und Venetien, opr. zb., Augsburg 1998
Alberto Maria Sartori, Sant'Eufemia: arte e architettura tra fede e storia, Verona 2016

Werona, kościół Sant’Eufemia