Piza, kościół Santa Maria della Spina

Szczegóły: | Odsłony: 436

Piza, kościół Santa Maria della Spina
Pisa, chiesa di Santa Maria della Spina

Lokalizacja: Pisa, Lungarno Gambacorti (43.715210, 10.396657)
Budowa: 1230
Styl: gotyk

HISTORIA. Kościół został zbudowany w 1230 r. z fundacji rodziny Gualandi i pierwotnie nosił wezwanie Santa Maria di Pontenovo. Nazwa Spina wzięła się od przechowywanego w kościele od 1333 r. do XIX w. ciernia korony Chrystusa. Obecnie relikwia znajduje się w kościele św. Klary. W 1871 r. kościół został rozebrany, przeniesiony na obecne miejsce i odbudowany do 1875 r. Kościół zaliczany jest do najpiękniejszych dzieł gotyku pizańskiego głównie dzięki bardzo bogatej dekoracji rzeźbiarskiej.

ARCHITEKTURA. Elewacje kościoła pokryte są okładziną z kolorowych marmurów ułożonych w poziome pasy. Fasada zachodnia jest dwuprzęsłowa z dwoma portalami wejściowymi nakrytymi półkolistymi tympanonami. Oba przęsła nakryte są trójkątnymi szczytami z rozetami wypełnionymi maswerkami. Pomiędzy tymi szczytami znajduje się ostrołukowy baldachim z rzeźbą Matki Bożej z Dzieciątkiem (Madonna del Latte) z około 1320 r. Koreą wykonał Giovanni Pisano. Powyżej wyrasta środkowy szczyt wypełniony ostrołukowym oknem z wimpergą i pinaklem. Wszystkie trzy szczyty fasady zwieńczone są wieżyczkami w formie ostrołukowych baldachimów podpartych filigranowymi kolumnami mieszczącymi posągi świętych. Rzeźby te są kopiami XIV-wiecznych oryginałów, które wykonali artyści z Pizy: Giovanni Pisano, Lupo di Francesco oraz Andrea Pisano z synami Nino i Tommaso. Elewacja boczna podzielona jest na pięć przęseł, z trzema dużymi oknami podzielonymi smukłymi kolumienkami na ostrołukowe arkady triforium i dwóch quadroforiów. W środkowym i ostatnim od wschodu przęśle znajdują się dwa portale wejściowe. W górnej części elewacji rozmieszczona jest galeria arkadowa z 12 posągami apostołów. Wschodnie przęsło wieńczy ostrołukowy tympanon z dużą rozetą, wpisany w trójkątny szczyt. Wschodnia elewacja kościoła podzielona jest na trzy przęsła z ostrołukowymi łukami i ostrołukowymi oknami. Każde z przęseł zamknięte jest trójkątnym szczytem z małymi rozetami. Trzy wschodnie szczyty i szczyt południowy zwieńczone są rzeźbionymi symbolami ewangelistów. Kościół nakrywa dach dwuspadowy a nad wschodnim przęsłem wznoszą się trzy ostrosłupowe kamienne wieżyczki zwieńczone posągami Matki Bożej i dwóch aniołów wykonane przez Nino Pisano około 1360 r. Jednonawowe wnętrze nakryte jest drewnianym stropem. Wschodnia część prezbiterialna wydzielona jest trzema półkolistymi arkadami wspartymi na filarach.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. We wschodniej części kościoła ustawione są trzy rzeźby wykonane w połowie XIV w. przez Andrea i Nino Pisano przedstawiają one Madonnę Różaną oraz na bocznych wspornikach św. Piotra i św. Jana Ewangelistę

LITERATURA

Knaurs Kulturführer in Farbe, Florenz und Toskana, Augsburg 1998
Pijoan J., Architektura gotycka we Włoszech, [w:] Sztuka Świata, t. 4, Warszawa 1990
Sztuka romańska, pod. red. R. Tomana, wyd. Konemann 2000
Varisco A., Santa Maria Della Spina. Un tesoro trecentesco, Monza 2007, PDF

Piza, kościół Santa Maria della Spina