Lukka, kościół Santi Giovanni e Reparata

Szczegóły: | Odsłony: 215

Lukka, kościół Santi Giovanni e Reparata
Lucca, chiesa dei Santi Giovanni e Reparata
Lukka, kościół św. Jana i św. Reparaty

Lokalizacja: Lukka, Piazza San Giovanni (43.841172, 10.504596)
Budowa: XII w., XVI-XVII w.
Styl: romanizm, barok

HISTORIA. Początki kościoła Santa Reparata sięgają V w. Obecna świątynia została zbudowana w XII w. Następnie w XIV w. dobudowano baptysterium. W końcu XVI w. rozpoczęła się przebudowa kościoła, w czasie której do 1622 r. wzniesiono obecną barokową fasadę. W końcu XVII w. dobudowano kaplicę św. Ignacego według projektu Domenico Martinelli. Na początku XIX w. kościół został przejęty przez władze napoleońskie i zamieniony na archiwum. W tym czasie niemal całkowicie rozproszone zostało wyposażenie kościoła. Ponowne przekazanie kościoła na cele kultu miało miejsce w 1828 r.

ARCHITEKTURA. Romański kościół złożony trójnawowego korpusu, transeptu i półkolistej apsydy prezbiterium. Do północnego ramienia transeptu dostawione jest gotyckie baptysterium oraz wysoka dzwonnica. Z kolei do północnej nawy bocznej dobudowana jest barokowa kaplica św. Ignacego. Fasada kościoła jest trójosiowa i dwukondygnacjowa, rozczłonkowana pilastrami i wydatnym gzymsem z belkowaniem oraz pokryta okładziną z białego i szarego marmuru. W środkowym polu dolnej kondygnacji znajduje się romański portal a w bocznych polach mieszczą się półkoliste wnęki nakryte odcinkowymi naczółkami. W górnej kondygnacji umieszczone jest prostokątne okno nakryte przerwanym naczółkiem, ujęte po bokach spływami wolutowymi i zwieńczona trójkątnym szczytem. Portal wejściowy uskokowy z kolumnami o korynckich kapitelach podtrzymujących posągi lwów i półkoliste łuki archiwolt, wykonane z białego i zielonego marmuru. W tympanonie mieści się rozeta z maswerkiem, z kolei w nadprożu belka z płaskorzeźbami Matki Bożej i apostołów a nad nimi fryz o motywach roślinnych. Dekoracja rzeźbiarska portalu wiązana jest z Mistrzem Villano. Elewacje naw bocznych pozbawione są okien, pokryte okładziną kamienną i podzielone lizenami. Ceglane ściany nawy głównej przebite są prostokątnymi oknami zamkniętymi półkoliście. Ściany transeptu pokryte są okładziną kamienną i podzielone lizenami. Południowa ściana rozczłonkowana jest dwoma rzędami fryzów arkadkowych i przebita rozetą. Wewnątrz nawa główna otwarta jest półkolistymi arkadami do naw bocznych, wspartymi na kolumnach z kompozytowymi kapitelami. Nawę główną nakrywa strop kasetonowy, w nawach bocznych stropy krzyżowe. Apsydę prezbiterium oddziela półkolista arkada.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Oryginalne wyposażenie wnętrza uległo rozproszeniu na początku XIX w. Najbardziej interesująca jest dekoracja malarska zachowana we wnętrzu kościoła. Na sklepieniu z apsydy znajduje się fresk przedstawiający Trójcę Świętą z Matką Bożą i świętymi. W lewym transepcie freski z Matką Bożą, świętymi Katarzyną i Mikołajem oraz świętymi Ginese, Sebastianem i Barbarą, oba pochodzą z końca XIV w. W lewej nawie ustawiony jest rzymski sarkofag z II w., którego ściany zdobią płaskorzeźbione postacie mitologiczne m.in. Dionizos i Ariadna. W kościele znajduje się też kilka klasycystycznych pomników nagrobnych.

Baptysterium gotyckie, wzniesione do 1344 r. i nakryte kopułą w 1393 r. Zbudowane jest na planie kwadratu, o gładkich ceglanych ścianach zwieńczonych rzędem ślepych ostrołuków i nakryte kopułą z latarnią. Rozmiary kopuły robią wrażenie, zwłaszcza że jest ona kilkadziesiąt lat wcześniejsza od kopuły Santa Maria del Fiore we Florencji. Wewnątrz sklepienie kopuły wsparte jest na ośmiu półostrołukowych żebrach kamiennych spływających na pilastry. Na sklepieniu zachował się fresk z końca XV w. przedstawiający Matkę Bożą ze świętymi. Na ścianie fresk ze sceną Chrztu Chrystusa z 1398 r. W baptysterium zachowała się marmurowa chrzcielnica z XVI w.

Kaplica św. Ignacego budowana od 1692 r. do początku XVIII w. według projektu Domenico Martinelli. Uważana jest za najważniejszą barokową budowę sakralną Lukki. Wzniesiona na planie kwadratu, w górnej części przechodząca w koło i nakryta kopułą z ośmiobocznym daszkiem z latarnią. Wewnątrz ściany kaplicy opięte są masywnymi filarami wspierającymi kopułę z latarnią posadowioną na tamburze. Sklepienie kopuły pokrywają freski przedstawiające Glorię św. Ignacego, które wykonał Giovanni Marracci przed 1704 r. W środkowym ołtarzu umieszczony jest obraz św. Ignacego zwalczającego herezję, malowany przez Pietro Locatelli z Rzymu. W prawym ołtarzu znajduje się obraz św. Franciszek Salezy, dzieło Giovanni Marracci. W lewym ołtarzu umieszczony jest obraz Ekstaza św. Ludwika Gonzaga, który namalował Giovan Domenico Lombardi, najważniejszy malarz Lukki w 1. połowie XVIII w.

Kampanila zbudowana z cegły na planie kwadratu z trzema najwyższymi kondygnacjami przebitymi dużymi półkolistymi arkadami i zwieńczona blankami.

LITERATURA

Knaurs Kulturführer in Farbe, Florenz und Toskana, Augsburg 1998
Strona internetowa: https://www.museocattedralelucca.it/san-giovanni-reparata/

Lukka, kościół Santi Giovanni e Reparata