Niemcy
Hamburg, kościół św. Michała
Marek SztorcHamburg, kościół św. Michała
Hamburg, kirche St, Michaelis
Lokalizacja: Hamburg – Neustadt, Englische Planke 1 (53.548411, 9.978726)
Budowa: 1750-1762
Architekt: Johann Leonhard Prey i Ernst Georg Sonnin
Styl: późny barok
Kościół św. Michała uważany jest obok drezdeńskiego Frauenkirche za najwspanialszą barokową świątynię protestancką Niemiec. Jego bogaty wystrój wnętrza przypomina bardziej kościół katolicki.
HISTORIA. Pierwszy kościół na tym miejscu został zbudowany w latach 1647-1661 według projektu Christopha Corbinusa i Petera Marquardta. W 1750 r. kościół został zniszczony w wyniku pożaru, który wybuchł od uderzenia pioruna. Kościół w obecnym kształcie został zbudowany w latach 1750-62 według projektu Johanna Leonharda Preya i Ernsta Georga Sonnina. W 1906 r. doszło do kolejnej katastrofy, tym razem płonąca wieża runęła na nawę i całkowicie ją zniszczyła. Kościół został wiernie odbudowany w latach 1906-1912 z użyciem stali i betonu. W marcu 1945 r. kościół uszkodziły alianckie bomby, odbudowa prowadzona była w latach 1945-1952.
ARCHITEKTURA. Późnobarokowy kościół zbudowany został na planie krzyża łacińskiego, jego długość wynosi 52 m a szerokość 44 m. Złożony jest z nawy, głębokich wnęk po bokach w formie ramion transeptu i zamkniętego trójbocznie prezbiterium. Od frontu do nawy dostawiona jest wysoka na 132 metry wieża. Wieża jest kwadratowa, w dolnej kondygnacji włączona w architektoniczną strukturę nawy, powyżej o ściętych narożach, zwieńczona zegarem i kopułą podtrzymywaną przez kolumny. Elewacje kościoła opięte są zwielokrotnionymi pilastrami, podtrzymującymi wydatne gzymsy z belkowaniami. Między pilastrami rozmieszczone są duże okna o bogatych, barokowych obramieniach. Ściany ramion transeptu zwieńczone są trójkątnymi przełamującymi się szczytami. Kościół nakrywa dach mansardowy. Do wnętrza prowadzą trzy okazale portale wejściowe o bogatych obramieniach architektonicznych. Główny portal zachodni zwieńczony jest brązowa rzeźbą św. Michała Archanioła walczącego z szatanem. Wewnątrz potężne przyścienne filary opięte są pilastrami. Na filarach wsparte są sklepienia nieckowe na gurtach. Na filarach opierają się też imponujące empory o falistych balkonach, wsparte dodatkowo na słupach.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA przepadło w większości w czasie pożarów z 1906 r. i po bombardowania w 1945 r. W kościele znajduje się neobarokowy ołtarz główny z 1910 r. z obrazem Chrystusa Zmartwychwstałego. Neobarokowa jest też ambona, wykonana w 1910 r. przez drezdeńskiego rzeźbiarza Otto Lessinga. Najstarszym zabytkiem jest późnobarokowa chrzcielnica wykonana w 1763 r. w Livorno. W kościele znajduje się też pięć instrumentów organowych, wszystkie powstały już po II wojnie światowej. Ozdobą świątyni jest secesyjny witraż, na którym obok personifikacji Ducha Świętego dostrzec można wielki żaglowiec symbolizujący związki Hamburga z morzem. Na zewnętrznej ścianie kościoła umieszczone jest epitafium budowniczego Ernsta Georga Sonnina, który pochowany jest w krypcie pod świątynią.
Przed kościołem ustawiony jest pomnik Marcina Lutra, wykonany w 1912 r. przez Otto Lessinga.
LITERATURA
Mehling M., Knaurs Kulturführer in farbe Deutschland, Augsburg 1998
Sztuka gotycka, pod. red. R. Tomana, wyd. Konemann 2000
Strona internetowa: https://www.st-michaelis.de/ (dostęp 14.05.2020)
Hamburg, kościół św. Michała
Kościoły w Hamburgu opisane na stronie: zabytkowekoscioly.net
Hamburg, kościół św. Jakuba
Hamburg, kościół św. Katarzyny
Hamburg, kościół św. Michała
Hamburg, kościół św. Piotra