Niemcy

Anklam St. Marien kirche

Lokalizacja: Anklam, Marienkirchplatz 1 (53.855934, 13.684787)
Budowa: do 1320 r.
Styl: gotyk

HISTORIA. Pierwsza wzmianka o kościele Mariackim w Anklam pochodzi z 1296 r., ale jego najstarsze fragmenty pochodzą z 2. połowy XIII w. Pierwotnie była to budowla późnoromańska. Obecny gotycki korpus został wzniesiony do 1320 r. Wieża południowa została zbudowana w 1450 r., zaś kaplica Mariacka powstała w 1488 r. W 1884 r. po uderzeniu pioruna spaliła się niska iglica wieży, która została zastąpiona nowym hełmem a wysokość wieży sięgnęła 100 m. W 1943 r. kościół został poważnie uszkodzony w wyniku alianckiego nalotu, zniszczeniu uległ wtedy hełm wieży i sklepienie nawy południowej. Po odbudowie wieża została obniżona do wysokości 64 m.

ARCHITEKTURA. Gotycki kościół złożony jest z trójnawowego, sześcioprzęsłowego korpusu halowego i niższego prezbiterium, również trójnawowego o układzie halowym. Środkowe przęsło prezbiterium jest trójprzęsłowe i zamknięte ścianą prostą, zaś nieco niższe boczne nawy dzielą się na pięć przęseł, z których dwa ostatnie są ścięte. Od południa do korpusu nawowego przylega rząd kaplic, a do prezbiterium zakrystia. Od południowego zachodu dostawiona jest kwadratowa wieża, jedna z dwóch planowanych. W miejsce wieży północnej wzniesiona została kaplica Mariacka. Ściany korpusu nawowego i prezbiterium od północy oraz kaplica Mariacka opięte są uskokowymi przyporami. Korpus nawowy, prezbiterium i zakrystia nakryte są dachami dwuspadowymi, kaplica Mariacka nakryta jest dachem jednospadowym. Szczyty korpusu i prezbiterium wypełnione są ostrołukowymi blendami. Wnętrze oświetlają ostrołukowe okna z laskowaniami, w korpusie cztero- i trój dzielne, w kaplicach południowych pięciodzielne, w narożach prezbiterium pięciodzielne, zaś we wschodniej ścianie prezbiterium sześciodzielne z maswerkiem. Wieża podzielona jest na pięć kondygnacji i nakryta dachem namiotowym. Trzy górne kondygnacje od zachodu i południa wypełnione są trójkami zdwojonych, ostrołukowych blend, w najwyższej kondygnacji częściowo przeprutych otworami. Wewnątrz prezbiterium, korpus nawowy, kaplice południowe i zakrystia nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Kaplica Mariacka nakryta jest sklepieniem gwiaździstym wspartym na jednym filarze. Sklepienia korpusu wsparte są na ośmiobocznych filarach. Arkady międzynawowe są ostrołukowe. W kościele zachowało się kilka gotyckich portali ostrołukowych, uskokowych, z których dwa są zamurowane. Na filarach znajduje się cenna gotycka polichromia z 2. połowy XIV w., złożona z kwiatów i wzorów geometrycznych oraz wizerunków świętych i scen Ukrzyżowania.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Większość bogatego wyposażenia wnętrza została w czasie II wojny światowej przeniesiona do zamku Schwerinsburg, gdzie uległa zniszczeniu w 1945 r. Rolę ołtarza głównego pełni zmontowany z późnogotyckich elementów tryptyk z początku XVI w. z rzeźbionym krucyfiksem i malowanymi scenami z życia Marii. Z dawnego ołtarza głównego zachowała się gotycka figura Marii z końca XV w., umieszczona obecnie w kaplicy Mariackiej. W południowej nawie znajdują się barokowe loże z XVIII w. o bogatej dekoracji snycerskiej. W kościele zachował się też bogaty zespół epitafiów renesansowych i barokowych. Kilka zabytków pochodzi z kościoła św. Mikołaja w Anklam. Należy do nich gotycka chrzcielnica wapienna z około 1330 r. i gotyckie stalle z początku XV w. Na wieży zawieszony jest gotycki dzwon Apostoł, ważący 4,5 tony. Jest to największy gotycki dzwon regionu Meklemburg-Vorpommern.

LITERATURA

Baier G., Ende H., Mecklenburg-Vorpommern. Knaurs Kulturführer in farbe, München 1991
Hoffmann A., Bewahren wollen. Kulturerhalt in Ostdeutschland, Hamburg 2015
Strona internetowa: http://www.architektura.pomorze.pl

• Następny artykuł