Węgry

Bélapátfalva, ciszterci templom

Lokalizacja:  Bélapátfalva, Komitat Heves (48.049333, 20.364291)
Budowa: 1232 - 2. połowa XIII w.
Styl:  romanizm

HISTORIA. Jeden z najlepiej zachowanych na Węgrzech kościołów cysterskich znajduje się w Belapatfalva. Opactwo cystersów w tej miejscowości powstało w 1232 r. z inicjatywy biskupa Egeru Kilita II. Budowa kościoła została przerwana w wyniku najazdu mongolskiego w 1241 r. Następnie była kontynuowana w stylu wczesnogotyckim.  Opactwo przestało istnieć w 1596 r. wraz z zajęciem Egeru przez Turków. Od tego czasu kościół i zabudowania klasztorne zaczęły popadać w ruinę. W 1732 r. odbudowano kościół z inicjatywy biskupa Egeru Gábora Endrődyego. W XX w. prace przy restauracji kościoła prowadzono od 1934 r. i kontynuowano w latach 1953-54 oraz 1964-66.

ARCHITEKTURA. Romański kościół, zbudowany z kamienia. Złożony z  trójnawowego czteroprzęsłowego korpusu bazylikowego, transeptu i krótkiego prezbiterium, zamkniętego ścianą prostą, ujętego dwiema kaplicami bocznymi. Fasada kościoła podzielona jest lizenami na trzy pola. W dolnej części pokrytej pasami z czerwonego i zielonego piaskowca, znajduje się romański portal. Uskokowy portal zamknięty jest półkolistą archiwoltą. Kapitele posiadają bogatą dekorację roślinną. Powyżej znajduje się rozeta wypełniona maswerkiem. Boczny portal na prawo od wejścia głównego, także zamknięty jest półkoliście. Elewacje boczne przeprute są niewielkimi półkoliście zamkniętymi oknami. Na wschodniej ścianie prezbiterium znajduje się niewielka rozeta a pod nią dwa bliźniacze okienka zamknięte półkoliście. Wnętrze świątyni zapowiada rychłe nadejście gotyku. Ściany nawy głównej rozczłonkowane są płaskimi lizenami, z których wyrastają wsporniki wspierające sklepienia krzyżowo-żebrowe. W nawach bocznych sklepienia wsparte są na półkolumnach z bogato zdobionymi kapitelami. Nawa główna otwarta jest do naw bocznych ostrołukowymi arkadami.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Skromne wyposażenie wnętrza pochodzi głownie z XVIII w. i składa się kilku ołtarzy, ambony, ław oraz organy z 1775 r.

LITERATURA

Barucki T., Architektura Węgier, Kraków 1998
Rusin W., Węgry. Praktyczny przewodnik, Bielsko-Biała 2014
Szwajdo J., Węgry. Przewodnik krajoznawczy, wyd. BOSZ 2014

• Następny artykuł