Włochy
Florencja, kościół Santa Trinita
Marek SztorcFlorencja, kościół Santa Trinita
Florencja, kościół Trójcy Świętej
Firenze, chiesa Santa Trinita
Lokalizacja: Florencja, Piazza di Santa Trinita (43.770084, 11.250863)
Budowa: połowa XIII - 1593
Architekt: Bernardo Buontalenti
Styl: barok
HISTORIA. Pierwotny kościół na tym miejscu był budowlą romańską. W 1097 r. przeszedł w posiadanie benedyktynów z Vallombrosa. W połowie XIII w. rozpoczęła się budowa obecnej gotyckiej świątyni, która do połowy XIV w. była rozbudowywana i powiększana o boczne kaplice. Wczesnobarokowa fasada powstała w 1593 r. według projektu Bernarda Buontalentiego. W XVII w. wnętrze kościoła zostało w znacznej mierze poddane barokizacji.
ARCHITEKTURA. Gotycki kościół zbudowany jest na planie krzyża łacińskiego, składa się z trójnawowego korpusu, ujętego po bokach rzędami kaplic oraz transeptu i prezbiterium z parami kaplic po bokach. Przy prezbiterium od północy dostawiona jest kwadratowa dzwonnica. Kościół nakrywają spłaszczone dachy dwuspadowe. Wczesnobarokowa fasada frontowa podzielona jest pilastrami na trzy pola oraz rozdzielona mocno wysuniętym do przodu gzymsem na dwie kondygnacje. W dolnej kondygnacji znajdują się trzy portale wejściowe, z których największy środkowy nakryty jest trójkątnym naczółkiem, zaś mniejsze portale boczne nakrywają naczółki o łukach segmentowych. Nad nimi znajdują się prostokątne okna nakryte trójkątnymi, przerwanymi naczółkami. Nad portalem środkowym znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca Trójcę Świętą. W górnej kondygnacji, ujętej spływami, mieści się duże eliptyczne okno a nad nim trójkątny fronton. Wnętrza kościoła tj. nawy, transept i prezbiterium nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Nawa główna oddzielona jest od naw bocznych ostrołukowymi arkadami, wspartymi na kwadratowych filarach. Ostrołukowe arkady otwierają się także na kaplice wzdłuż naw bocznych i ramion transeptu.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Fundowane przez zamożnych mieszczan kaplice posiadają cenne wyposażenie i stanowią prawdziwą galerię sztuki florenckiej, przeważnie XV-wiecznej. Idąc prawą nawą, warto zajrzeć do trzeciej kaplicy – Capella Celli-Seringhi. Znajduje się tam obraz autorstwa Neri di Bicci z 1466 r. przestawiający Matkę Bożą ze świętymi: Katarzyną, Barbarą, Mikołajem z Bari oraz Andrzejem. Ściany kolejnej Capella Bartolini-Salimbeni zdobią freski ze scenami z życia Maryi, dzieło Lorenzo Monaco z około 1422 r. W ołtarzu kaplicy ten sam artysta przedstawił scenę Zwiastowania. Szczególnie godna uwagi jest Capella Sassetti, przylegająca do północnego ramienia transeptu. Fundatorem kaplicy był florencki bankier Francesco Sassetti, który zlecił wykonanie dekoracji malarskiej samemu Domenico Ghirlandaio. Wybitny florencki artysta wykonał w latach 1482-86 cykl fresków przedstawiający sceny Żywotu św. Franciszka z Asyżu oraz Proroctwa Narodzin Chrystusa. Dziełem Domenico Ghirlandaio jest też obraz ołtarzowy Pokłon Pasterzy, namalowany w 1485 r. Po bokach ołtarza w klęczących pozach przedstawieni zostali fundatorzy Francesco Sassetti i jego małżonka Nera Corsi. W kaplicy znajdują się ich pomniki nagrobne, wykonane w warsztacie Giuliano da Sangallo. W prezbiterium (Capella Maggiore) ustawiony jest tryptyk namalowany przez Mariotto di Nardo w 1416 r. i przedstawiający Trójcę Świętą. W lewym ramieniu transeptu w Capella Scali znajduje się pomnik nagrobny biskupa Fiesole Benozzo Federighiego, wykonany w 1450 r. przez Luca della Robbia. W kaplicy przylegającej do transeptu od południa przechowywane są relikwie św. Jana Gwalberta. Capella Davanzati to trzecia kaplica w prawej nawie, znajduje się w niej ołtarz z obrazem Koronacji Marii, namalowanym przez Bicci da Lorenzo w 1430 r. Obok ustawiony jest pomnik nagrobny Giuliano Davanzati, którego autorstwo przypisuje się Bernardo Rossellino. W przedostatniej kaplicy w kierunku wejścia znajduje się obraz Mistyczne Zaślubiny św. Katarzyny ze Sieny, namalowany przez Antonio del Ceraiolo po 1515 r.
LITERATURA
Jepson T., Florencja i Toskania. Przewodnik National Geographic, Warszawa 2011
Knaurs Kulturführer in Farbe, Florenz und Toskana, Augsburg 1998
Vasaturo N., Church of Santa Trinita, 1973
Wirtz R.C., Florencja. Sztuka i architektura, wyd. Ullmann 2008
Strona internetowa: http://www.museumsinflorence.com/musei/santa-trinita.html#
Florencja, kościół Santa Trinita
Kościoły we Florencji opisane na stronie zabytkowekoscioly.net
Florencja, katedra Santa Maria del Fiore
Florencja, kościół Santa Croce
Florencja, kościół Santa Maria Novella
Florencja, kościół San Lorenzo
Florencja, kościół San Spirito
Florencja, kościół Santa Trinita
Florencja, kościół San Miniato al Monte
Florencja, kościół Santa Maria a Firenze (Badia Fiorentina)
Florencja, kościół Maria Maddalena dei Pazzi
Florencja, kościół Santissima Annunziata
Florencja, kościół Ognissanti
Florencja, kościół Orsanmichele
Florencja, kościół Sant'Ambrogio
Florencja, kościół San Marco
Florencja, kościół San Giovannino degli Scolopi
Florencja, kościół San Salvatore al Monte