Steyr, kościół NMP
Steyr, Marienkirche

Lokalizacja:  Steyr, Stadtplatz 41 (48.037962, 14.419339)
Budowa: 1478, 1642-1647, 1774-1778
Styl: barok, późny barok

HISTORIA. Dominikanie przybyli z Krems do Steyr w 1472 r. i już w 1478 r. konsekrowali nowo wzniesiony kościół. W 1522 r. kościół i zabudowania klasztorne zostały zniszczone w czasie pożaru. W 1543 r. dominikanie opuścili miasto na skutek zmniejszenia się liczby wiernych, którzy w większości przeszli na luteranizm. Po 1556 r. kościół i klasztor zostały odbudowane jednak przejęli je protestanci, którzy urządzili w klasztorze szkołę. W 1642 r. w wyniku działań kontrreformacji dominikanie wrócili do Steyr i odzyskali kościół wraz klasztorem. W latach 1642-1647 kościół został przebudowany w stylu barokowym na wzór kościoła św. Michała w Monachium. W latach 1774-1778 kościół zyskał rokokowy wystrój wnętrza. W 1785 r. w wyniku reform cesarza Józefa II klasztor dominikanów został zlikwidowany. W 1865 r. zamknięto klasztor dominikanów a budynki zostały przejęte przez jezuitów.

ARCHITEKTURA. Barokowy kościół złożony z szerszej trójprzęsłowej nawy ujętej po bokach płytkimi kaplicami i węższego dwuprzęsłowego prezbiterium zamkniętego ścianą prostą. Po obu stronach prezbiterium znajdują się gotyckie kaplice. Pięciodzielna barokowa fasada rozczłonkowana jest pilastrami i przedzielona wydatnym gzymsem. Do wnętrza prowadzi półkolisty portal nakryty przerwanym naczółkiem i wnęką z rzeźbą Matki Bożej z Dzieciątkiem. Dolna część fasady przebita jest dużymi zamkniętymi półkoliście oknami. Górna część ujęta jest po bokach wieżyczkami nakrytymi cebulastymi hełmami. Między nimi fasadę wieńczy trójkątny szczyt ze spływami. Poniżej na osi we wnęce umieszczona jest rzeźba św. Dominika z 1. połowy XVIII w. Kościół nakrywa wspólny dach dwuspadowy. Wewnątrz ściany nawy rozczłonkowane są filarami opiętymi kompozytowymi pilastrami, które podtrzymują balustrady empor. Pomiędzy pilastrami rozmieszczone są płytkie wnęki na pomieszczenie ołtarzy otwarte do nawy półkolistymi arkadami. Nawa i prezbiterium nakryte są sklepieniami kolebkowymi z lunetami. Nad wejściem do kościoła wznosi się zaokrąglona empora organowa podparta potrójną arkadą. Kaplice przy prezbiterium nakryte są późnogotyckimi sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Kaplice przy nawie nakryte są płytkimi sklepieniami kolebkowymi, które pokryte są dekoracją stiukową z VII w.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Kościół posiada jednolite późnobarokowe wyposażenie wnętrza z lat 1774 -1778 na które składa się ołtarz główny, sześć ołtarzy bocznych, ambona i ławy. W ołtarzu głównym umieszczona jest grupa rzeźbiarska z Matką Bożą i Dzieciątkiem w otoczeniu świętych dominikańskich: Jacka Odrowąża, Dominika, Tomasza z Akwinu i Wincentego Ferrero. Cennym zabytkiem jest ambona ozdobiona bogatą dekoracją rzeźbiarską i snycerską. W ołtarzu północnej kaplicy przy prezbiterium umieszczona jest barokowa Pieta z XVII w.

LITERATURA

Bodingbauer A., Die Marienkirche in Steyr, Passau 2006

Steyr, kościół NMP

Kościoły w Steyr opisane na stronie: zabytkowekoscioly.net

Krems, kościół św. Idziego
Krems, kościół św. Michała
Krems, kościół NMP