Praga, kościół Najświętszego Salwatora

Szczegóły: | Odsłony: 2810

Praga, kościół Najświętszego Salwatora
Praha, kostel Nejsvětějšího Salvátora

Lokalizacja: Praga-Stare Miasto, Křižovnické náměstí 2, (50.086154, 14.414903)
Budowa: 1578 - 1. połowa XVII w.
Architekt: Carlo Lurago
Styl: wczesny barok

HISTORIA. Jezuici zostali sprowadzeni do Pragi przez cesarza Ferdynanda I w 1556 r. Zajęli opuszczony przez dominikanów klasztor i rozpoczęli wykup sąsiadujących domów. Rozpoczęli tez budowę obecnego kościoła fundamentach gotyckiej świątyni dominikańskiej. Do 1578 r. wzniesiono prezbiterium i transept. W latach 1590-97 do prezbiterium od wschodu zbudowana została kaplica włoska p.w. Wniebowzięcia NMP. W latach 1600-1601 dobudowano korpus nawowy, zaś w latach 40-tych XVII w. wzniesiono kopułę. W latach 1651-53 powstała fasada. Przy budowie kościoła czynni byli architekci Carlo Lurago i Francesco Caratti. W 1714 r. František Maximilian Kaňka przebudował wieżę i dobudował okazały portyk wejściowy od wschodu.

ARCHITEKTURA. Wczesnobarokowy kościół złożony jest z trójnawowego korpusu z transeptem i prezbiterium, zamkniętego wielobocznie. Nad skrzyżowaniem naw wznosi się ośmioboczna kopuła. We wschodnich narożnikach prezbiterium usytuowane są bliźniacze wysokie wieże, nakryte baniastymi hełmami z latarniami. Za prezbiterium od wschodu dostawiona jest kaplica na planie elipsy, nakryta kopułą z latarnią. Fasada zachodnia jest trójosiowa i dwukondygnacyjna opięta pilastrami. Dolną kondygnację stanowi trójarkadowy portyk wejściowy zwieńczony balustradą z posągami świętych. Górna kondygnacja ujęta spływami z figurą Matki Bożej w konchowej wnęce po środku. Fasadę wieńczy trójkątny szczyt z herbem zakonu jezuitów. Posągi w liczbie 14, wykonał w latach 1655-60 warsztat Jana Jiříego Bendla. Są to figury Chrystusa, Matki Bożej, Ojców Kościoła, ewangelistów i jezuickich świętych. Elewacje boczne przebite są dwoma strefami, dużych okien zamkniętych półkoliście, podobne okna oświetlają wnętrze kopuły. Korpus, ramiona transeptu i prezbiterium nakrywają dachy dwuspadowe. Wnętrze nakryte jest sklepieniami kolebkowymi na gurtach, wspartych na pilastrach. Nawa główna otwarta jest do naw bocznych półkolistymi arkadami, powyżej znajdują się empory, również zamknięte półkoliście.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA jest jednolite barokowe z XVII w. Ołtarz główny z obrazem Przemienienia Pańskiego namalowanym w 1632 r. przez Jana Jiřího Häringa. Wśród licznych ołtarzy bocznych jeden jest poświęcony św. Stanisławowi Kostce. Obok ołtarzy warto zwrócić uwagę na ambonę oraz konfesjonały ozdobione rzeźbami 12 apostołów autorstwa Bendla. Na sklepieniu kaplicy Wniebowzięcia NMP widniej fresk ze sceną Wniebowzięcia z 1773 r. W kościele spoczywa o. Bohuslav Balbin, autor dzieła O obronie języka czeskiego.

LITERATURA

Pavel J., Sztuka Czechosłowacji, Warszawa 1986
Pernal M., Praga. Spacerownik historyczny, Warszawa 2013
Szymański R., Złota Praga. Historie nie do opowiedzenia, Polanica Zdrój 2013

Praga, kościół Najświętszego Salwatora