dolnośląskie
Karpacz, kościół Wang
Marek SztorcLokalizacja: Karpacz, powiat Jelenia Góra, ul. Na Śnieżkę 3-5 (50.777380, 15.724145)
Budowa: połowa XIII w., odbudowa 1842-43
Styl: późny romanizm
HISTORIA. Zbudowany został w połowie XIII w. w miejscowości Wang w południowej Norwegii. Został zakupiony w 1841 r. przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV a następnie za namową hrabiny Fryderyki von Reden przeniesiony i odbudowany w Karpacza w latach 1842-43. W czasie odbudowy brakujące elementy zostały zrekonstruowane według pierwowzoru. Jednak niedobór materiału spowodował, że musiano zmniejszyć rozmiary nawy co doprowadziło zaburzenia proporcji budowli. W 1844 r. świątynia została przekazana miejscowej parafii ewangelickiej. W tym samym roku wzniesiono przy kościele dzwonnicę według projektu berlińskiego architekta Friedricha Augusta Stülera.
ARCHITEKTURA. Późnoromański drewniany kościół złożony jest z prostokątnej nawy oraz węższego prezbiterium, zakończonego apsydą. Cały kościół otoczony jest niskim obejściem. Nakrywają go strome dachy dwuspadowe ze sterczącymi głowami smoków. Z nawy wyrasta dwukondygnacjowa wieżyczka, nakryta w górnej kondygnacji dachem namiotowym. Kościół posiada bogatą dekorację ornamentalną w formie wijących się wstęg z wizerunkami fantastycznych stworzeń, przedstawioną na portalach i kapitelach kolumn. Wewnątrz nawa nakryta jest stropem płaskim wspartym na czterech słupach, prezbiterium nakrywa strop imitujący sklepienie kolebkowe. Okna w krużgankach i ścianach zostały wykonane w czasie odbudowy i nie są oryginalne.
DZWONNICA wolnostojąca, murowana z kamienia, czworoboczna i nakryta namiotowym hełmem.
Na cmentarzu otaczającym kościół z trzech stron pochowani są m.in. pisarz Tadeusz Różewicz i reżyser teatralny Henryk Tomaszewski.
LITERATURA
Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005
