Görlitz, kościół św. Mikołaja
Görlitz, Nikolaikirche

Lokalizacja: Bogstrasse (51.159736, 14.988473)
Budowa: 1452-1520
Architekt: Wendel Roskopf
Styl: późny gotyk

HISTORIA. Pierwsza wzmianka o kościele św. Mikołaja pochodzi z 1298 r., jednak badania archeologiczne wskazują, że fundamenty pierwszego kościoła na tym miejscu pochodzą z około 1100 r. Obecny kościół wzniesiony został w latach 1452-1520. Kamień węgielny wmurowano w 1452 r. ale prace postępowały bardzo wolno ze względu na wojny husyckie, które przetaczały się także przez Łużyce. W ostatnim okresie prace budowlane prowadził miejscowy budowniczy Wendel Roskopf. Konsekracja kościoła miała miejsce w 1520 r. W 2. połowie XVI w. obniżono dachy, które groziły zawaleniem. W wyniku pożaru 1717 r. zawaliły się gotyckie sklepienia i w czasie odbudowy zostały zastąpione drewnianym stropem płaskim. W 1925 r. kościół został gruntowanie przebudowany według projektu architekta z Kolonii Martina Elsaessera. Usunięto gotyckie filary i drewniany strop a na ich miejsce wprowadzono żelbetowe kolumny i sklepienia. Kościół został przeznaczony na mauzoleum mieszkańców miasta poległych w I wojnie światowej.

ARCHITEKTURA. Późnogotycki kościół złożony jest z sześcioprzęsłowego, trójnawowego halowego korpusu, którego wschodnie przęsło należy do niewyodrębnionego prezbiterium zamkniętego pięciobocznie. Do prezbiterium od północy przylega piętrowa zakrystia. Na zewnątrz kościół opięty jest uskokowymi przyporami, między którymi rozmieszczone są duże ostrołukowe okna. Kościół nakrywa dach dwuspadowy z wieżyczką na sygnaturkę. Wewnątrz żelbetowe sklepienia krzyżowe wsparte zostały na cienkich filarach o o gwiaździstym przekroju. Od zachodu do wnętrza prowadzi podwójny portal ostrołukowy. Portal południowy, także ostrołukowy zwieńczony jest płaskorzeźbioną sceną Ukrzyżowania, ujęta rzeźbami świętych Katarzyny i Nikołaja.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA jest bardzo skromne. W prezbiterium ustawiony jest późnobarokowy ołtarz główny, wykonany po 1717 r. z obrazem Noli me tangere. W północnej nawie znajduje się ambona. Na ścianach zachowało się kilka późnobarokowych epitafiów. W prezbiterium zobaczyć można też kolekcję kutych żelaznych krzyży nagrobnych z pobliskiego cmentarza. W zachodniej części korpusu znajduje się ekspresjonistyczna galeria z 1925 r., zaprojektowane przez Martina Elsaessera z Kolonii, której ściany pokryte są nazwiskami miejscowych ofiar I wojny światowej. Galerię zdobią też rzeźby kobiety w żałobie i wojownika z opuszczonym mieczem, wykonane przez rzeźbiarza z Kolonii Hansa Wissela. Ponadto w kościele prezentowana jest wystawa poświęcona osobie filozofa Jakuba Bohme, pochowanego na sąsiadującym z kościołem cmentarzu.

LITERATURA

Adamiak J., Pillep R., Zabytki Architektury i sztuki NRD, Przewodnik, wyd. Arkady 1989
Maciejewska B. Spacerownik dolnośląski, Warszawa 2017
Mertens K., Wiehr H. Knaurs Kulturführer in farbe Sachsen, Augsburg 1998

Görlitz, kościół św. Mikołaja

Kościoły w Görlitz

Görlitz, kościół św. Piotra i św. Pawła
Görlitz, kościół Świętej Trójcy
Görlitz, kościół NMP
Görlitz, kościół św. Mikołaja