Niemcy
Lubeka, kościół św. Jakuba
Marek SztorcLübeck, kirche St. Jacobi
Lokalizacja: Lubeka, Jakobikirchhof 3 (53.870961, 10.689036)
Budowa: 1. połowa XIV w.
Styl: gotyk
HISTORIA. Pierwszy romański kościół na tym miejscu istniał już w 1227 r. Uległ on zniszczeniu w czasie pożaru w 1276 r. Na jego miejscu do 1334 r. zbudowano obecny gotycki kościół. W 2. połowie XIV w. dobudowano do niego kaplice boczne. W latach 1622-28 wieża została nakryta hełmem. Kościół nie został uszkodzony w czasie brytyjskiego nalotu w 1942 r. i drugą wojnę światową przetrwał bez większych zniszczeń.
ARCHITEKTURA. Gotycki kościół złożony z trójnawowego, pięcioprzęsłowego korpusu halowego z niewyodrębnionym prezbiterium, zamkniętego w nawie środkowej trójbocznie a w nawach bocznych dwubocznie. Od zachodu korpus poprzedza masywna wieża z dwiema kaplicami po bokach. Do północnej nawy korpusu dostawiona są dwie kaplice zbudowane na planie kwadratu, zaś do nawy południowej dobudowana jest jednoprzęsłowa kaplica zamknięta trójbocznie. Wieża zbudowana jest na planie kwadratu, podzielona na pięć kondygnacji i nakryta ostrosłupowym hełmem. Elewacje kościoła opięte są uskokowymi przyporami, pomiędzy którymi rozmieszczone są okna ostrołukowe, dwu i trójdzielne. Nad korpusem nawowym i prezbiterium wspólny dach dwuspadowy z wieżyczką na sygnaturkę nad wschodnimi przęsłami. Wnętrze kościoła nakryte jest sklepieniami krzyżowo-żebrowymi wspartymi na masywnych filarach na planie kwadratu. Wzdłuż naw wydzielone są płytkie wnęki na kaplice, powstałe poprzez wciągnięcie przypór do wewnątrz.
WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Zachowało się bogate wyposażenie kościoła. W prezbiterium umieszczony jest monumentalny barokowy ołtarz główny z 1717 r., wykonany przez Hieronymusa Hassenberga. Cennym zabytkiem jest późnogotycki ołtarz Brömse z 1490-1500, wykonany przez Everta van Rodena z Westfalii z płaskorzeźbioną sceną Ukrzyżowania w polu środkowym i malowanymi skrzydłami bocznymi z 1515 r. przedstawiającymi rodzinę fundatora, burmistrza Heinricha Brömse. Z innych zabytków warto obejrzeć gotycką chrzcielnicę z 1466 r. i barokową ambonę z 1698 r. Wysokiej klasy zabytkami są dwa instrumenty organowe, tzw. małe organy z przełomu XV i XVI w., które zostały przekształcone przez Friedricha Stellwagena w 1637 r. oraz wielkie organy wykonane w 1637 r. przez Jochima Richborna. W północnej kaplicy przy wieży umieszczona jest szalupa ratunkowa, która stanowi Narodowy Pomnik Żeglugi Cywilnej i upamiętnia zatonięcie statku „Pamir” w 1957 r. Na ścianach zawieszone są liczne epitafia, przeważnie barokowe, które stanowią cenny zespół zabytków sztuki sepulkralnej.
LITERATURA
Knaurs Kulturführer in farbe Deutschland, Augsburg 1998
Strona internetowa: https://www.st-jakobi-luebeck.de (dostęp 15.10.2020)