opolskie

Lokalizacja: Paczków, Kościelna 13 (50.463008, 17.006747)
Budowa: 1360-89
Styl: gotyk

HISTORIA. Kościół w Paczkowie został zbudowany w latach 1360-89 z fundacji biskupa wrocławskiego Przecława z Pogorzeli. Od samego początku kościół posiadał charakter obronny o czym świadczy jego usytuowanie tuż przy murach miejskich. W 1538 r. w związku z zagrożeniem tureckim kościół został poddany zabiegom inkastelacyjnym, przez przebudowę dachów i wzniesienie murów tarczowych z grzebieniem attyki. Wymienione prace budowlane przeprowadził włoski architekt Jakub Parr z inicjatywy ówczesnego biskupa wrocławskiego Jakuba von Salza. Ciekawostkę stanowi fakt, że w środku na wypadek oblężenia wykopano głęboką studnię. Wcześniej bo około 1447 r. dobudowano kaplicę Mariacką (obecnie Maltitzów) a w XVIII w. kaplicę św. Rocha.

ARCHITEKTURA. Kościół posiada  trójnawowy, dwuprzęsłowy, halowy korpus zbudowany na rzucie kwadratu oraz dwuprzęsłowe prezbiterium zamknięte siedmiobocznie. Przy prezbiterium od południa dostawiona jest gotycka kaplica mariacka a od północy dobudowano rokokową kaplicę św. Rocha i zakrystię, nad którą wznosi się wysoka wieża nakryta barokowym hełmem. Na zewnątrz ściany kościoła opięte są przyporami, pomiędzy którymi wstawiono ostrołukowe okna, dwudzielne z maswerkami o motywach rybich pęcherzy i czwórliści. Do wnętrza od zachodu prowadzi ostrołukowy portal gotycki z archiwoltą, zwieńczoną łukiem w ośli grzbiet z żabkami i kwiatonem, ujętą pinaklami. W przyłuczach tarcze z herbami bpa wrocławskiego Przecława z Pogorzeli i księstwa nyskiego. Wnętrze podzielone ostrołukowymi arkadami międzynawowymi wspartymi na ośmiobocznych filarach oraz tęczą oddzielająca prezbiterium od nawy. Prezbiterium nakryte jest sklepieniem sieciowym, podobnie jak kaplica Mariacka. Z kolei nawę główną nakrywa sklepienie gwiaździste, czteroramienne zaś nawy boczne i zakrystia nakryte są sklepieniami trójodporowymi.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA tak jak ołtarz główny jest przeważnie neogotyckie. Warto jednak zajrzeć do kaplicy Mariackiej (Maltitzów), gdzie znajduje się renesansowy ołtarz, wykonany być może przez Jerzego Gebachera, z fundacji braci Jana Krzysztofa i Alberta Maltitzów. Ołtarz wypełniają płaskorzeźby ze scenami z życia Chrystusa, m.in. w predelli jest Ostatnia Wieczerza, zaś w polach środkowych Ukrzyżowanie i Zmartwychwstanie.

LITERATURA

Architektura gotycka w Polsce, pod red. T. Mroczko i M. Arszyńskiego, Warszawa 1995
Katalog Zabytków sztuki w Polce, t. VII, Województwo opolskie, z. 9, Powiat nyski, Warszawa 1963
Zlat M., Sztuka polska. Renesans i manieryzm, Warszawa 2010

• Poprzedni artykuł