podkarpackie
Lokalizacja: Leżajsk, pl. Konstytucji 3 Maja 2 (49.691813, 21.767827)
Budowa: 1771–1811
Architekt: Innocenty Barth
Styl: późny barok
HISTORIA. Kapucyni przybyli do Krosna w 1753 r. dzięki staraniom Jana Klemensa Branickiego, wojewody krakowskiego i hetmana wielkiego koronnego. Obecny kościół zbudowany został w latach 1771-1811 według projektu kapucyna Innocentego Bartha.
ARCHITEKTURA. Jest to budowla późnobarokowa, murowana z ciosu kamiennego. Złożona jest z trójprzęsłowej nawy i krótkiego jednoprzęsłowego prezbiterium zamkniętego ścianą prostą. Po bokach do nawy przylegają niskie przybudówki. Fasada kościoła powstała w 1781 r. otrzymała dość bogatą formę jak na świątynię przeznaczoną dla zakonu kapucynów. Jest trójdzielna i dwukondygnacjowa oraz pokryta kamienną okładziną. Dolna kondygnacja ujęta jest pilastrami na wysokich cokołach, dźwigających belkowanie wygięte półkoliście nad częścią środkową. Na osi fasady nad niewielką kruchtą, znajduje się zamknięta półkoliście płycina z malowidłem przedstawiającym Chrystusa na krzyżu. Wyżej pomieszczone jest okno zamknięte łukiem segmentowym. Górna kondygnacja jest węższa, opięta pilastrami i ujęta po bokach spływami z wazonami oraz nakryte trójkątnym przyczółkiem. Skrzydła boczne fasady są niskie i wąskie, ujęte są pilastrami podtrzymującymi belkowanie, zwieńczone attyką z wazonami. Nawę i prezbiterium nakrywają dachy dwuspadowe, z wieżyczką na sygnaturkę nad prezbiterium. Nad przybudówkami bocznymi dachy jednospadowe. Ściany wewnątrz rozczłonkowane są pilastrami jońskimi, które wspierają wydatny gzyms z belkowaniem obiegającym nawę i prezbiterium. W ścianach znajdują się płytkie wnęki na pomieszczenie ołtarzy bocznych. Nawę i prezbiterium nakrywa sklepienie kolebkowe z lunetami na gurtach. W pierwszym przęśle nawy znajduje się chór muzyczny wsparty na czterech filarach połączonych półkolistymi arkadami.
WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE kościoła utrzymane są w duchu późnego baroku chociaż pochodzą przeważnie z XIX w. Sklepienia nawy i prezbiterium zdobi polichromia iluzjonistyczna wykonana w 1809 r. W ołtarzu głównym z 1879 r. umieszczony jest rokokowy krucyfiks z 2. połowy XVIII w.
LITERATURA
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. 1, województwo krośnieńskie, z. 1, Krosno. Dukla i okolice, Warszawa 1977
Żabicki J., Leksykon zabytków Lubelszczyzny i Podkarpacia, Warszawa 2013
