podkarpackie

Lokalizacja: Pilzno, ul. Lwowska 3, powiat Dębica (49.979428, 21.291339)
Budowa: 2. połowa XIV w. po 1482 r.
Styl:  gotyk

HISTORIA. Nad Pilznem góruje gotycki kościół św. Jana Chrzciciela zbudowany w 2. połowie XIV w. Obecny wygląd kościół zawdzięcza rozbudowie przeprowadzonej w 1482 r., kiedy to podwyższono nawę główną i prezbiterium oraz dobudowano nawy boczne i wieżę. W XVIII w. wnętrze kościoła zatraciło swój gotycki charakter w wyniku przeprowadzonej barokizacji, wprowadzono wtedy m.in. sklepienia kolebkowe.

ARCHITEKTURA. Kościół złożony jest z trójnawowego, bazylikowego korpusu i zamkniętego trójbocznie prezbiterium. Od wschodu korpus poprzedza wysoka wieża, nakryta ostrosłupowym hełmem. Nawa główna i nawy boczne nakryte są dachami dwuspadowymi, nawy boczne nakrywają dachy pulpitowe. Ściany na zewnątrz opięte są uskokowymi przyporami, w prezbiterium rozdzielającymi ostrołukowe, lancetowate okna. Wewnątrz nad prezbiterium sklepienia kolebkowe z lunetami zaś w nawach bocznych sklepienia gwiaździste.

WYSTRÓJ I WYPOSŻENIE WNĘTRZA. Ściany wewnątrz zdobi secesyjna polichromia z początku XX w. figuralna o motywach roślinnych. Wyposażenie wnętrza jest przeważnie neogotyckie: ołtarze, stalle i chrzcielnica. Ze starszych zabytków można wymienić rokokowy chór muzyczny i organy, dwa późnobarokowe ołtarze i ambonę oraz najcenniejszy zabytek w kościele: późnogotycką rzeźbę Matki Boskiej z Dzieciątkiem z około 1500 r. Spośród kilku epitafiów warto zwrócić uwagę na tablicę upamiętniającą pochodzącego z Pilzna Sebastiana Petrycego (zm. 1626), profesora filozofii na Akademii Krakowskiej.

LITERATURA

Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Krupiński A., Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego, Kraków 1989
Strona internetowa: http://tarnowskiekoscioly.net/index.php/koscioly/74-pilzno-kosciol-sw-jana-chrzciciela

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł