pomorskie
Chojnice, kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela
Marek SztorcChojnice - miasto powiatowe (województwo pomorskie).
Głównym akcentem panoramy Chojnic jest pokaźna bryła gotyckiego kościoła Ścięcia św. Jana Chrzciciela. Jego budowa rozpoczęła się w 2. ćw. XIV w. od prac przy prezbiterium i wieży a zakończyła około 1360 r. wzniesieniem korpusu nawowego. Na przełomie XV i XVI w. została podwyższona wieża. W latach 1555-1616 kościół znajdował się w rękach protestantów. W 1657 r. zniszczeniu uległy sklepienia nawy, zaś w 1733 r. sklepienia prezbiterium. Po tej ostatniej dacie nastąpiła barokizacja świątyni. Dopiero w 1890 r. rozpoczęto regotycyzację wnętrza, a w 1924 r. przeprowadzono rekonstrukcję sklepień. Kościół został poważnie zniszczony w wyniku działań wojennych w 1945 r. Jego odbudowa prowadzono była w latach 1947-56. W 1993 r. kościół został podniesiony do godności bazyliki mniejszej przez papieża Jana Pawła II. Ta gotycka świątynia została zbudowana z cegły i posiada znaczne rozmiary, jej długość wynosi 46,2 m a szerokość 19,6 m. Złożona jest z halowego, trójnawowego korpusu o czterech przęsłach, z niskim i krótkim wydzielonym prezbiterium o szerokości nawy głównej, zamkniętym pięciobocznie. Od zachodu przylega potężna czworoboczna wieża z dwiema kruchtami po bokach. Od północy do prezbiterium przylega zakrystia a do nawy północnej kaplica Panny Marii z XV w. W fasadzie zachodniej znajduje się duża ostrołukowa wnęka, mieszcząca wejście do kościoła, ujęta smukłymi blendami i oknami krucht przywieżowych. Wyżej wieża rozczłonkowana jest blendami o spłaszczonych w ośli grzbiet łukach z przełomu XV/XVI w. i nakryta dachem namiotowym, czteropołaciowym. Korpus i prezbiterium nakrywają dachy dwuspadowe. Elewacje zewnętrzne opięte są przyporami jednouskokowymi, sięgającymi nasady łuków okien. Wnętrze nakryte zostało sklepieniami, w prezbiterium i nawie głównej gwiaździstymi, rekonstruowanymi, zaś w nawach bocznych krzyżowo-żebrowymi. Arkady międzynawowe, ostrołukowe są profilowane i wsparte na ośmiobocznych filarach. Wnętrze oświetlają duże trójdzielne ostrołukowe okna, dłuższe w prezbiterium. Warto jeszcze wspomnieć, że w podziemiach kościoła miejsce spoczynku znalazły doczesne szczątki wybitnego gdańskiego malarza Hermanna Hana (zm. 1627 lub 1628).
LITERATURA
Architektura gotycka w Polsce, pod. red. T. Mroczko i M. Arszyńskiego, Warszawa 1995
Łoziński J., Pomniki sztuki w Polsce, T. 2, Pomorze, Warszawa 1992
Strona internetowa: http://www.bazylikachojnice.pl/
