śląskie
Bielsko-Biała - Mikuszowice, kościół św. Barbary
Marek SztorcLokalizacja: Bielsko-Biała – Mikuszowice, Cyprysowa 25 (49.781328, 19.073398)
Budowa: 2. połowa XIV w.
Styl: gotyk
Mikuszowice to niegdyś samodzielna miejscowość a dzisiaj południowa dzielnica Bielska-Białej. Żeby trafić do położonego tam zabytkowego kościoła św. Barbary trzeba z centrum Bielska kierować się drogą na Żywiec. Kościół stoi w pobliżu rzeki Białej, która dzieli Mikuszowice na Śląskie i Krakowskie.
HISTORIA. Obecny kościół został wzniesiony w 1690 r. przez mistrza ciesielskiego Piotra Piotrowskiego. W 1851 r. dobudowano wieżę, którą następnie podwyższono w 1870 r.
ARCHITEKTURA. Kościół zbudowany jest w konstrukcji zrębowej, składa się z zamkniętego trójbocznie prezbiterium, szerszej nawy oraz dostawionej od frontu wieży. Na zewnątrz kościół otoczony jest zamkniętymi sobotami, ściany oszalowane są deskami. Całość zaś nakrywają kryte gontem dachy dwuspadowe z wieżyczką na sygnaturkę. Ponieważ kościół nie jest orientowany okna znajdują się tylko od zachodniej strony, w przeciwieństwie do tradycyjnego układu południowego. Masywna wieża wzniesiona została w konstrukcji słupowej i nakryta jest hełmem baniastym z latarnią. Wnętrze nakryte jest stropami płaskimi.
WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ściany wewnątrz pokrywa polichromia figuralna i ornamentalna wykonana w 1723 r. przez Johana Mentila z Bielska. Uchodzi ona za jedną z cenniejszych barokowych polichromii w drewnianych kościoła karpackich. Przedstawia ona cykl ośmiu scen z życia św. Barbary. Interesujące jest też wyposażenie wnętrza. W ołtarzu głównym znajduje się kopia gotyckiego tryptyku z XV w. (oryginał znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie), ze sceną Rozesłania Apostołów w polu środkowym i czterema Ojcami Kościoła z symbolami ewangelistów na skrzydłach bocznych. Najstarszym zabytkiem w kościele jest gotycka rzeźba Madonny z 1420 r. umieszczona w lewym ołtarzu bocznym. W prawym ołtarzu znajduje się barokowy obraz św. Barbary a w kruchcie oglądnąć możemy XVIII-wieczną kropielnicę w kształcie wazonu.
LITERATURA
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, Województwo krakowskie, z. 1, Powiat bialski, Warszawa 1953
Kościoły drewniane Karpat i Podkarpacia, opr. zb., Pruszków 2001
Pilch J., Leksykon Zabytków Górnego Śląska, wyd. Arkady 2008