Słowacja
Lewocza, kościół św. Ducha, franciszkanów
Marek SztorcLevoča, kostol sv. Ducha, minoritov
Lokalizacja: Lewocza, Košická 66, Kraj preszowski (49.026946, 20.593188)
Budowa: 1748
Styl: późny barok
Ze względu na mnogość zabytków ale też przez rolę ważnego ośrodka handlowego jaką odgrywała od XIV w. Lewocza nazywana bywa "słowacką Norymbergą". Wprawdzie od XVII w. następuje powolny upadek miasta, jednak nie oznacza to, że nie powstawały tu interesujące budowle. Jednym z takich obiektów jest późnobarokowy kościół franciszkanów, usytuowany tuż przy Bramie Koszyckiej.
HISTORIA. Obecny kościół zbudowany został na miejscu zniszczonej świątyni gotyckiej. Prace budowlane prowadzone były w latach 1748-55.
ARCHITEKTURA. Jest to kościół jednonawowy z prezbiterium zamkniętym ścianą prostą. Fasada kościoła podzielona jest pilastrami i zwieńczona półkolistym szczytem ujętym wolutowymi spływami i ozdobionym dekoracją stiukową z medalionem, w którym umieszczono krzyż, serce i kotwicę. Przy fasadzie od zachodu dobudowana jest wieża, nakryta barokowym hełmem. Ściany wnętrza kościoła rozczłonkowane są zdwojonymi pilastrami dźwigającymi sklepienia kolebkowe.
WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Kościół posiada jednolity późnobarokowy wystrój. Pracami przy fasadzie i wnętrzu kościoła kierował prawdopodobnie preszowski architekt Gaszpar Urlespacher. Autorem późnobarokowych malowideł na sklepieniu z lat 1758-63 jest słowacki malarz Andrej Ignác Trtinu. Prezbiterium wypełnia kolumnowy późnobarokowy ołtarz główny z 1753 r. z obrazem Duch Świętego z początku XIX w. Zwraca uwagę brak elementów zwieńczenia ołtarza co wskazuje na jego nieukończoną formę. W nawie ustawionych jest sześć ołtarzy, z nich dwa przy ścianie tęczowej, oba poświęcone świętym franciszkańskim: św. Franciszkowi po lewej i św. Antoniemu Padewskiemu po prawej. Pozostałe wyposażenie stanowią: ambona, ławki oraz organy z lat 1767-71 wykonane przez Michała Podkonickiego, organmistrza z Bańskiej Bystrzycy.
Tekst umieszczony 22.06.2008
LITERATURA
Sakralna architektura na Slovensku, opr. zb., Komarno 1996
Strona internetowa: http://www.levoca.minoriti.sk/