Elbląg, kościół NMP, dawny dominikanów

Szczegóły: | Odsłony: 713

Lokalizacja: Elbląg, Kuśnierska 6 (54.160612, 19.394263)
Budowa: 1246 – XIV w.
Styl: gotyk

HISTORIA. Budowę kościoła dla dominikanów rozpoczęto w 1246 r. od wzniesienia prezbiterium. Do końca XIII w. zbudowano jednonawowy korpus (dzisiejsza nawa północna). W XIV w. dobudowano nawę południową, która pierwotnie była niższa od nawy północnej i nakryta oddzielnym dachem. W 1504 r. kościół został zniszczony przez pożar. W czasie odbudowy do 1514 r. nawa południowa została podwyższona i korpus uzyskał układ halowy. W 1542 r. kościół został przekazany przez radę miejską gminie ewangelickiej i pozostawał w rękach protestantów do 1945 r. W tym samym roku kościół został zniszczony w wyniku działań wojennych. Runęły wtedy sklepienia obu naw korpusu oraz szczyty. Bez większych zniszczeń przetrwało jedynie prezbiterium. Kościół został odbudowany w latach 1966-70. Założono więźbę dachową ale nawy pozostawiono bez sklepień. Kolejne prace w latach 1976-82 przystosowały kościół do pełnienia funkcji wystawienniczych. Obecnie w kościele mieści się galeria sztuki Galeria EL

ARCHITEKTURA. Gotycki kościół złożony z dwunawowego, czteroprzęsłowego halowego korpusu oraz czteroprzęsłowego prezbiterium na przedłużeniu nawy północnej, zamkniętego ścianą prostą. Do prezbiterium od północy dostawiona jest trójprzęsłowa zakrystia. Korpus poprzedza obszerna kruchta. Na zewnątrz kościół opięty jest dwuskokowymi przyporami, między którymi rozmieszczone są ostrołukowe okna trójdzielne. Szczyt fasady wypełniony jest blendami ostrołukowymi w trzech strefach i ze sterczynami wyrastającymi z jego krawędzi. Poniżej znajdują się dwa czterodzielne okna ostrołukowe z maswerkami. Szczyt wschodni korpusu podzielony jest lizenami i zwieńczony sterczynami na krawędziach. Szczyt prezbiterium wypełniony jest blendami. We wschodnich ścianach korpusu i prezbiterium umieszczone są czterodzielne okna ostrołukowe z maswerkami. Korpus nawowy i prezbiterium nakryte są dachami dwuspadowymi. Wewnątrz prezbiterium nakryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym. W korpusie filary międzynawowe ośmioboczne. Nawy korpusu nakryte otwartą więźbą dachową.

LITERATURA

Architektura gotycka w Polsce, pod. red. T. Mroczko i M. Arszyńskiego, Warszawa 1995