Węgry
Eger, katedra śś. Michała i Jana
Marek SztorcEger, katedra śś. Michała i Jana
Eger, Szent Mihály- és Szent János-főszékesegyház
Lokalizacja: Eger, János Pyrker tér (47.899167,20.373056)
Budowa: 1831-37
Architekt: Jozsef Hild
Styl: klasycyzm
HISTORIA. W 1804 r. biskupstwo w Egerze zostało podniesiono do rangi arcybiskupstwa. W 1826 r. arcybiskupem został János László Pyrker, który zainicjował budowę obecnej katedry. Świątynia zbudowana została w latach 1831-37 według projektu budapeszteńskiego architekta Jozsefa Hilda.
ARCHITEKTURA. Klasycystyczna świątynia jest drugą co do wielkości na Węgrzech po katedrze w Ostrzychomiu. Jej długość wynosi 93 metry, szerokość 53 metry, wysokość kopuły sięga 40 metrów a jej średnica 18 metrów, wieże zachodnie liczą 53 metry wysokości. Jest to trójnawowa bazylika z transeptem po środku między korpusem nawowym i prezbiterium. Nad transeptem na skrzyżowaniu naw wznosi się kopuła. Do prezbiterium po bokach dostawione są wysokie wieże. Od frontu kościół poprzedza wielki portyk kolumnowy, ujęty po bokach niskimi wieżami. Nad portykiem, na szczycie fasady ustawione są trzy rzeźbione postaci będące personifikacjami Wiary, Nadziei i Miłości. Fasadę zdobią też trzy płaskorzeźby wykonane przez włoskiego rzeźbiarza Marco Casagrande. Środkowa płaskorzeźba przestawia przepędzenie handlarzy ze świątyni. Po obu stronach schodów wiodących do katedry ustawione są posągi węgierskich świętych królów: Stefana (Istvan) i Władysława (Laszlo) oraz apostołów Piotra i Pawła, również wykonane przez Marco Casagrande. Elewacje zewnętrzne kościoła posiadają podziały ramowe i pilastrowe o zredukowanych kapitelach. Wnętrze oświetlają duże okna termowe. Prezbiterium, ramiona transeptu i nawę główną nakrywają dachy dwuspadowe, zaś nawy bocznye dachy jednospadowe. Kopuła wznosi się na wysokim tamburze, przeprutym dużymi oknami, zamkniętymi półkoliście. Czworoboczne wieże przy prezbiterium zwieńczone są na szczycie cylindrycznymi wieżyczkami, nakrytymi kopułkami. Ściany wnętrza nawy głównej, transeptu i prezbiterium rozczłonkowane są kolorowymi kolumnami z korynckimi kapitelami, podtrzymującymi wydatny gzyms. Prezbiterium, ramiona transeptu i nawy boczne korpusu nakryte są sklepieniami kolebkowymi. nad skrzyżowaniem naw wznosi się kopuła, nad nawą główną sklepienie w formie pozornej kopuły.
WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Urządzanie kościoła trwało ponad 120 lat i zakończyło się dopiero w 1950 r. Ołtarz główny i ambona pochodzą z 1910 r. Z tego czasu pochodzą też freski na kopule, wykonane przez Istvána Takácsa, który jest też autorem innych malowideł w kościele. Kaplica Mariacka ma wystrój malarski w stylu romantyzmu, który został wykonany w 1881 r. przez Ferenca Szoldatitsa. Organy 54-głosowe, wykonane zostały w 1864 r. przez organmistrza z Salzburga Ludwiga Moosera, później były wielokrotnie przekształcane. Pod kościołem znajdują się krypty, w których spoczywają zmarli biskupi i arcybiskupi Egeru.
Rzut poziomy za stroną: https://cserepkakas.hu/egri-bazilika/
LITERATURA
Mehling M., Knaurs Kulturführer in farbe Ungarn, München 1996
Rusin W., Węgry. Praktyczny przewodnik, Bielsko-Biała 2014
Szwajdo J., Węgry. Przewodnik krajoznawczy, wyd. BOSZ, 2014
Strona internetowa: http://www.eger-bazilika.plebania.hu/latnivalok.html
Eger, katedra śś. Michała i Jana
Inne kościoły w Egerze opisane na stronie zabytkowekoscioly.net
Eger, katedra śś. Michała i Jana
Eger, kościół św. Antoniego z Padwy, minorytów
Eger, kościół Niepokalanego Poczęcia NMP, franciszkanów
Eger, kościół św. Bernarda, cystersów