Węgry
Debreczyn, wielki kościół reformowany
Marek SztorcDebrecen, református nagytemplom
Lokalizacja: Debreczyn, Kossuth tér 1 (47.532256, 21.624285)
Budowa: 1805-1824
Architekt: Mihály Péchy
Styl: klasycyzm
Najważniejszą budowlą Debreczyna jest Wielki Kościół Reformowany, usytuowany przy reprezentacyjnej alei Piac utca. Jest to największy protestancki kościół na Węgrzech, który może pomieścić 5 tysięcy wiernych. W kościele miało miejsce doniosłe wydarzenie w historii Węgier. W czasie rewolucji 1848-49 na posiedzeniu połączonych izb parlamentu węgierskiego 14 kwietnia 1849 uchwalono detronizację Habsburgów a Lajos Kossuth odczytał Deklarację Niepodległości Węgier.
HISTORIA. Zbudowany został w latach 1805-1824 według projektu Mihály Péchy na miejscu starszej XVII wiecznej świątyni, zniszczonej w 1802 r. w wyniku pożaru.
ARCHITEKTURA. Klasycystyczny kościół złożony jest długiej na 55 metrów nawy ułożonej poprzecznie do szerokiej fasady południowej i węższego ryzalitu od północy. Szeroka siedmioosiowa i dwukondygnacjowa fasada podzielona jest masywnymi półkolumnami, pomiędzy którymi rozmieszczone są duże prostokątne okna a w przyziemiu trzy portale wejściowe. Środkową część fasady wieńczy potężny trójkątny fronton a po bokach ujmują ją dwie smukłe wieże wysokie na 61 metrów. Elewacje boczne opięte są pilastrami podtrzymującymi obiegający gzyms z belkowaniem. Kościół nakrywają krzyżujące się dachy dwuspadowe. Ściany wewnątrz kościoła opięte są pilastrami wspierającymi półkoliste arkady i sklepienia żaglaste.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA kościoła jest bardzo skromne. Warto zwrócić uwagę na krzesło, na którym zasiadał Lajos Kossuth w czasie obrad parlamentu w 1849 r. W kościele znajdują się też dwa instrumenty organowe. Starsze organy z 1838 r. wykonał Jacob Deutschmann a nowe organy w 1981 r. Peter Albert.
LITERATURA
Mehling M., Knaurs Kulturführer in farbe Ungarn, München 1996
Rusin W., Węgry. Praktyczny przewodnik, Bielsko-Biała 2014
Szwajdo J., Węgry. Przewodnik krajoznawczy, wyd. BOSZ 2014