Włochy
Wenecja, kościół San Giorgio dei Greci
Marek SztorcWenecja, kościół San Giorgio dei Greci
Wenecja, kościół św. Jerzego od Greków
Venezia, chiesa di San Giorgio dei Greci
Lokalizacja: Wenecja - Castello, Salizzada dei Greci (45.435388, 12.344957)
Budowa: 1536-1571
Architekt: Sante Lombardo
Styl: późny renesans
HISTORIA. Diaspora grecka w Wenecji zwiększyła się znacznie po upadku Konstantynopola w 1453 r. i podboju Grecji przez Imperium Osmańskie do 1460 r. Mimo, że Grecy uważani byli za schizmatyków otrzymali prawo odprawiania nabożeństw w kościele San Biaggio. W 1514 r. społeczność grecka uzyskali w końcu zgodę na budowę własnej murowanej świątyni. Kościół św. Jerzego od Greków został zbudowany w latach 1536-1577 a autorem projektu był Sante Lombardo. Prace budowlane trwały do 1571 r. kiedy to nakryto kościół kopułą, której autorem był Giannantonio Ciona. W latach 1582-1592 dobudowano do kościoła kampanilę.
ARCHITEKTURA. Kościół późnorenesansowy, posiada formę pięcioprzęsłowego korpusu z niewyodrębnionym prezbiterium, zajmującym ostatnie wschodnie przęsło i zakończonym ścianą prostą z niewielką półkolistą apsydą po środku. Korpus nakrywa dach dwuspadowy a nad jego środkową częścią wznosi się kopuła na kolistym tamburze z latarnią. Fasada kościoła jest trójdzielna i dwukondygnacjowa, podzielona pilastrami i zwieńczona wysokim szczytem ujętym spływami i nakrytym trójkątnym tympanonem. W środkowym polu dolnej kondygnacji znajduje się portal z mozaiką Chrystusa Pantokratora w półkolistym tympanonie. Portal ujęty jest kolumnami i nakryty trójkątnym naczółkiem, podobnie jak rozmieszczone w bocznych polach duże okna zamknięte półkoliście. W górnej kondygnacji na osi umieszczona jest wielka rozeta, ujęta w bocznych polach konchami. Wschodnia elewacja kościoła także trójdzielna, podzielona pilastrami z rozetą na osi górnej kondygnacji i półkolistą apsydą w przyziemiu. Elewacje boczne podzielone na dwie kondygnacje, u dołu przebite oknami zaś u góry rozczłonkowane półkolistymi konchami. Wewnątrz kościół nakryty sklepieniem kolebkowym i pośrodku kopułą na pendentywach. Potrójna półkolista arkada od zachodu podtrzymuje galerię dla kobiet.
WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Kopułę zdobią freski przedstawiające scenę Sądu Ostatecznego, który namalował Giovanni Kyprios. Wschodnią ścianę prezbiterium zasłania ikonostas z około 1475 r., złożony z 46 ikon autorstwa takich artystów greckich jak wspomniany Giovanni Kyprios oraz Michele Damaskenos. W centralnej części ikonostasu umieszczona jest XIV-wieczna bizantyjska ikona Chrystusa Pantokratora. Ambonę w nawie wykonał Giovanni Grapiglia. Naprzeciw ambony ustawiony jest pomnik nagrobny arcybiskupa Gabriele Seviros (zm. 1616) z 1619 r. który zaprojektował Baldassare Longhena. W kościele przechowywana jest też ikona Matki Bożej, przywieziona przez uciekinierów z Konstantynopola i pochodząca z XIII lub XIV w.
KAMPANILA wzniesiona przy południowo-zachodnim narożniku kościoła, zbudowana na planie kwadratu z najwyższą kondygnacją otwartą parami półkolistych arkad i nakryta niewielką kopułą.
LITERATURA
Knaurs Kulturführer in farbe Venedig Und Venetien, oprac. zb., Augsburg 1998
Zwingle E., Wenecja. Przewodnik, wyd. 2011
Strona internetowa: http://churchesofvenice.com/castello.htm#sangiorgdeigreci
Wenecja, kościół San Giorgio dei Greci
Inne kościoły w Wenecji opisane na stronie: zabytkowekoscioly.net
Wenecja, bazylika San Marco
Wenecja, bazylika Santi Giovanni e Paolo
Wenecja, bazylika Santa Maria Gloriosa dei Frari
Wenecja, bazylika Santa Maria della Salute
Wenecja, kościół del Redentore
Wenecja, kościół Madonna dell'Orto
Wenecja, kościół San Giorgio dei Greci
Wenecja, kościół San Giorgio Maggiore
Wenecja, kościół San Giovanni Battista in Bragora
Wenecja, kościół San Gregorio
Wenecja, kościół San Moisè
Wenecja, kościół San Rocco
Wenecja, kościół San Vidal
Wenecja, kościół San Zaccaria
Wenecja, kościół Santa Maria Assunta dei Gesuiti
Wenecja, kościół Santa Maria dei Dereliti
Wenecja, kościół Santa Maria dei Miracoli
Wenecja, kościół Santa Maria del Giglio
Wenecja, kościół Santa Maria del Rosario
Wenecja, kościół Santa Maria della Pieta
Wenecja, kościół Santa Maria di Nazareth
Wenecja, kościół Santa Maria Formosa
Wenecja, kościół Santa Maria Presentazione
Wenecja, kościół Santo Stefano