Włochy

Werona, kościół San Giorgio in Braida
Verona, chiesa di San Giorgio in Braida

Lokalizacja: Werona, Piazzetta San Giorgio (45.448882, 10.996033)
Budowa: 1447 - 1543
Architekt: Francesco da Castello, Paolo Farinati, Michele Sanmicheli
Styl: renesans, barok

HISTORIA. Pierwszy kościół na tym miejscu zbudowany został po 1045 r. dla klasztoru benedyktynów założonego z fundacji Pietro Cataldo, biskupa Parmy. Przypuszczalnie kościół został uszkodzony w 1117 r. w czasie trzęsienia ziemi, które zniszczyło wiele budynków w Weronie. W 1442 r. klasztor przeszedł w posiadanie kongregacji San Giorgio in Alga. W 1447 r. rozpoczęto budowę obecnego renesansowego kościoła. Za autora projektu świątyni uważa się Francesco da Castello, projekt fasady przypisuje się Paolo Farinati, zaś pseudotransept z kopułą zaprojektował Michele Sanmicheli. Za datę ukończenia budowy przyjmuje się rok 1536, jednak prezbiterium i kopułę ukończono dopiero przed 1543 r. kiedy to miało miejsce poświęcenie kilku ołtarzy do nowego kościoła. Po rozwiązaniu zgromadzenia San Giorgio In Alga w 1668 r. zabudowania klasztorne przeszły w ręce zakonnic Santa Maria In Reggio. W 1807 r. po kasacie zgromadzenia kościół został włączony jako oratorium do parafii Santo Stefano. W 1874 r. kościół stał się ponownie świątynią parafialną.

ARCHITEKTURA. Renesansowy kościół złożony jest z nawy ujętej po bokach rzędami czterech kaplic, pseudotranseptu i prostokątnego prezbiterium zamkniętego półkolistą apsydą. Fasada renesansowo-barokowa, pokryta okładziną z białego marmuru, dwukondygnacjowa podzielona pilastrami i rozdzielona wydatnym, przełamującym się gzymsem z belkowaniem. Dolna kondygnacja wzniesiona w XVI w., z dużym portalem wejściowym na osi, ujętym w bocznych polach wąskimi prostokątnymi oknami i wnękami z posągami świętych: Jerzego i Wawrzyńca Giustiniani. Górna kondygnacja z dużym trójdzielnym oknem po środku, ujęta po bokach spływami wolutowymi i zwieńczona trójkątnym szczytem. Ceglane elewacje boczne w nawie opięte są wydatnymi przyporami wydzielającymi kaplice boczne i wyrastającymi ponad nie. Kopuła posadowiona na wysokim tamburze przebitym rzędami trójdzielnych okien zamkniętych półkoliście. Nawa główna i prezbiterium nakryte są dachami dwuspadowymi.Wewnątrz nawa otwarta jest do kaplic bocznych półkolistymi arkadami wspartymi na filarach opiętych pilastrami i półkolumnami. Ściany transeptu i prezbiterium opięte są pilastrami, w transepcie podtrzymują one kopułę na pendentywach, zaś w prezbiterium dźwigają obiegający gzyms. Prezbiterium i nawa główna nakryte są sklepieniami kolebkowymi.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. W kościele znajduje się wiele cennych obrazów namalowanych przez XVI-wiecznych włoskich malarzy. W pierwszej kaplicy po lewej stronie od wejścia znajduje się obraz św. Urszuli i jedenastu tysięcy dziewic, namalowany przez Giovan Francesco Caroto w 1545 r. Ten sam artysta namalował kilka obrazów do poliptyku ustawionego w trzeciej kaplicy po lewej stronie. Są to boczne postacie św. Sebastiana i św. Rocha w centralnej części ołtarza oraz predella i górna luneta. Pod lunetą umieszczone jest płótno ukazujące scenę nieudanej próby uwolnienia opętanego, namalowaną przez Domenico Brusasorzi w 1553 r. W czwartej kaplicy po lewej znajduje się obraz Madonna della mintura, przedstawiający tronującą Matkę Bożą z Dzieciątkiem w towarzystwie św. Zenona i św. Wawrzyńca, namalowany w 1526 r. przez Girolamo dai Libri. Nad tym obrazem w lunecie ołtarza umieszczony jest obraz Boga Ojca, malowany przez Domenico Brusasorzi. W pierwszej kaplicy po prawej stronie znajduje się obraz Noli me tangere, przedstawiający Chrystusa Zmartwychwstałego ze św. Marią Magdaleną. W ostatniej kaplicy prawej nawy umieszczony jest obraz Madonny w Glorii i trzech archaniołów Michała, Rafała i Gabriela, namalowany przez Felice Brusasorzi. Po obu stronach pseudotranseptu ustawione są dwa ołtarze nad którymi umieszczone organy z 1890 r., podzielone na dwa korpusy. W środkowym polu prawego ołtarza znajduje się obraz świętych dziewic: Cecylii, Katarzyny, Agaty, Agnieszki i Łucji, namalowany przez Alessandro Bonvicino, zwanego Il Moretto. Na wschodnich ścianach pseudotranseptu zawieszone są dwa obrazy przedstawiające scenę Zwiastowania z około 1508 r., ich autorem jest Giovanni Caroto, brat Francesco. W prezbiterium w zakończeniu apsydy umieszczony jest obraz Męczeństwo św. Jerzego, namalowany przez Paolo Veronese w 1564 r. Na bocznych ścianach prezbiterium znajdują się dwa kolejne duże obrazy: Rozmnożenie chleba i ryb, dzieło Paolo Farinati oraz Manna na pustyni, autorstwa Felice Brusasorzi.

CAMPANILA wolnostojąca, renesansowa, zbudowana na planie kwadratu, w narożnikach opięta pilastrami podtrzymującymi obiegający fryz z tryglifami i symbolami liturgicznymi oraz wydatny gzyms. Najwyższa kondygnacja przebita jest prostokątnymi oknami zamkniętymi półkoliście.  

LITERATURA

Venedig und Venetien, opr. zb., Augsburg 1998
Strona internetowa: http://churchesofvenice.com/verona.htm#sangioinbrai

Werona, kościół San Giorgio in Braida

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł