Włochy
Piza, kościół San Frediano
Marek SztorcPiza, kościół San Frediano
Pisa, chiesa di San Frediano
Piza, kościół św. Frediana
Lokalizacja: Pisa, Piazza San Frediano (43.718030, 10.399513)
Budowa: około 1061 r.
Styl: romanizm
HISTORIA. Kościół był wzmiankowany po raz pierwszy w 1061 r. Został przebudowany na przełomie XI i XII w. w stylu romanizmu pizańskiego. W latach 1075-1561 kościół był w posiadaniu zakonu kamedułów. Następnie w latach 1594-1783 opiekowali się nim księża barnabici. Po pożarze w 1675 r. sklepienia nawy głównej i apsyda prezbiterium zostały przebudowane w stylu barokowym. W 1784 r. kościół stał się świątynią parafialną. Od 1999 r. kościół pełni funkcję świątyni uniwersyteckiej pod opieką księży jezuitów. W 1964 r. przeprowadzono prace, które przywróciły kościołowi pierwotny romański wygląd.
ARCHITEKTURA. Romański kościół złożony z wydłużonego trójnawowego korpusu bazylikowego ujętego po bokach rzędami czterech kaplic oraz z czworobocznego, krótkiego prezbiterium z kaplicami po bokach. Fasada kościoła jest trójdzielna i rozczłonkowana półkolumnami oraz półkolistymi ślepymi arkadami. W środkowej części znajduje się portal wejściowy zwieńczony gzymsem z IV w. i półkolistym tympanonem. Powyżej umieszczone jest dwudzielne okno zamknięte półkoliście, które po bokach ujęte jest płycinami w kształcie rombu. Środkową część wieńczy trójkątny szczyt a boczne pola fasady zamknięte są półszczytami, pod nimi znajdują się portale boczne nakryte półkolistymi tympanonami. Elewacje boczne nawy rozczłonkowane są półkolistymi ślepymi arkadkami i przebite są dużymi oknami zamkniętymi łukami odcinkowymi. Nawę główną nakrywa dach dwuspadowy a nad nawami bocznymi dachy jednospadowe. Wewnątrz nawa główna rozczłonkowana jest romańskimi kolumnami z korynckimi kapitelami podtrzymującymi półkoliste arkady międzynawowe. Nawę nakrywa sklepienie kolebkowe z XVII w., nawy boczne nakrywają sklepienia żebrowe, z kolei prezbiterium nakrywa kopuła na pendentywach. Ściany wewnątrz prezbiterium opięte są pilastrami podtrzymującymi gzyms z belkowaniem.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. W prezbiterium ustawiony jest barokowy ołtarz z 1772 r. zwieńczony drewnianym krucyfiksem z XVII w. W zakończeniu chóru znajdują się organy z 1910 r. W nawie głównej przy wejściu ustawione są dwie barokowe kropielnice z XVII w. W pierwszej kaplicy po lewej umieszczony jest krucyfiks z XII w. oraz obrazy namalowane przez Ventura Salimbeni przedstawiające epizody historii Krzyża Świętego: Odnalezienia Krzyża Św. i Sprowadzenie Krzyża Św. do Jerozolimy przez Herakliusza. Na sklepieniu Salimbeni przedstawił fresk Podwyższenie Krzyża Św. W trzeciej kaplicy znajdują się dwa kolejne obrazy Salimbeni z 1607 r.: Zwiastowanie i Pokłon Pasterzy. W zakończeniu lewej nawy urządzona jest kaplica św. Brygidy Szwedzkiej z obrazami Alessandro Tiarini. W ołtarzu umieszczony jest obraz św. Brygidy kuszonej przez diabła z około 1610 r. a na ścianach bocznych zawieszone są obrazy z 1607 r.: Święta Brygida wita nowicjuszkę i Cud przy grobie św. Brygidy. Fresk na kopule kaplicy przedstawiający Boga Ojca w chwale i otoczeniu aniołów namalował Rutilio Manetti w 1612 r. Na ścinanie prawej nawy zawieszone są dwa obrazy: Pokłon Trzech Króli dzieło Aurelio Lomi z 1604 r. i św. Karol Boromeusz z Matką Bożą, malowany przez Clemente Bocciardo po 1639 r. W nawie tej ustawiony jest też pomnik nagrobny Giovanni Battista Ruschi, wykonany w 1753 r. W ołtarzu trzeciej kaplicy po prawej stronie znajdują się doczesne szczątki bł. Bartolomeo Aiutamicristo.
LITERATURA
Knaurs Kulturführer in Farbe, Florenz und Toskana, Augsburg 1998
Strona internetowa: https://chieseitaliane.chiesacattolica.it/chieseitaliane/stampaapprofondimento.jsp?guest=true&sercd=60237
Piza, kościół San Frediano
Inne kościoły w Pizie opisane na stronie zabytkowekoscioly.net
Piza, katedra Santa Maria Assunta
Piza, kościół Santa Caterina
Piza, kościół Santa Maria della Spina
Piza, kościół San Sisto
Piza, kościół San Frediano
Piza, kościół Santo Stefano dei Cavalieri