zachodniopomorskie
Nowogard, kościół Wniebowzięcia NMP
Marek SztorcNowogard, kościół Wniebowzięcia NMP
Lokalizacja: Nowogard, Kościelna 2a (53.672262, 15.117801)
Budowa: XV w.
Styl: gotyk
HISTORIA. Pierwszy kościół w Nowogardzie był wzmiankowany w 1325 r. Obecny kościół zbudowany został w kilku etapach. Najpierw w 1. połowie XV w. wzniesiono prezbiterium, do którego w 1451 r. dostawiono kaplicę Ebersteinów, następnie w 2. połowie XV w. dobudowano korpus i wieżę zachodnią. W 1534 r. wraz z rozprzestrzenianiem się na Pomorzu Zachodnim reformacji kościół przejęli protestanci. W latach 1559 i 1595 r. był dwukrotnie niszczony przez pożary, następnie do 1686 r. został odbudowany i powiększony o kaplice od południa. W latach 1832-33 poddany został regotycyzacji. W 1918 r. wieża została nakryta nowym hełmem. W latach 1928-31 prezbiterium i nawy boczne zostały nakryte nowymi sklepieniami. Po 1945 r. przejęty przez katolików. W latach 1975-76 został ponownie poddany regotycyzacji. W 2005 r. w wyniku pożaru zawaliła się wieża, która została odbudowana w 2007 r.
ARCHITEKTURA. Jest to kościół późnogotycki, złożony z trójnawowego, trójprzęsłowego korpusu pseudobazylikowego i trójprzęsłowego prezbiterium, zamkniętego trójbocznie. Od zachodu do korpusu przylega masywna wieża, zaś po obu stronach prezbiterium dostawione są kaplice i zakrystia. Na zewnątrz kościół opięty jest przyporami, między którymi znajdują się okna ostrołukowe, w prezbiterium czterodzielne, zaś w korpusie dwudzielne. Korpus i prezbiterium nakryte są dachami dwuspadowymi, przybudówki przy prezbiterium nakrywają dachy jednospadowe. Elewacje wieży rozczłonkowane są ostrołukowymi potrójnymi blendami, całość nakrywa dach dwuspadowy z wieżyczką na sygnaturkę. W przyziemiu wieży do wnętrza prowadzi ostrołukowy, uskokowy portal. Wewnątrz nawa główna nakryta jest sklepieniem gwiaździstym, wspartym na ośmiobocznych filarach. W nawach bocznych i prezbiterium sklepienia krzyżowo-żebrowe.
WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Z elementów wyposażenia warto wymienić późnorenesansowy ołtarz główny z przełomu XVI i XVII w. oraz barokową ambonę z XVIII w.
Rzut poziomy za: Leksykon zabytków Pomorza Zachodniego i ziemi lubuskiej, Arkady 2012
LITERATURA
Pilch J., Kowalski S., Leksykon zabytków Pomorza Zachodniego i ziemi lubuskiej, Arkady 2012
Nowogard, kościół Wniebowzięcia NMP
