Praga, kościół śś. Piotra i Pawła (Wyszehrad)

Szczegóły: | Odsłony: 2103

Praga, kościół świętych Piotra i Pawła (Wyszehrad)
Praha, kostel sv. Petra a Pavla (Vyšehrad)

Lokalizacja: Praga-Wyszehrad, ul. Štulcova (50.064425, 14.417704)
Budowa: 1070-1080, 2. połowa XIV w., 1885-1903
Architekci: Josef Mocker, przebudowa 1885-1903
Styl: gotyk, neogotyk

HISTORIA. Pierwotny romański kościół zbudowany został w latach 1070-1080 za panowania księcia Wratysława II. Był to trójnawowa romańska bazylika o długości 53 m. Za rządów cesarza Karola IV Luksemburskiego około 1369 r. kościół został gruntownie przebudowany i rozbudowany w stylu gotyckim. Kolejne przebudowy miały miejsce w 2. połowie XVI w. oraz w latach 1723-29 kiedy to kościół otrzymał barokową fasadę i nowe sklepienia. Obecną formę kościół uzyskał w latach 1885-1903 według projektu Josefa Mockera. Wzniesiono wtedy dwuwieżową neogotycką fasadę oraz przedłużono prezbiterium.

ARCHITEKTURA. Kościół gotycko-neogotycki, złożony z trójnawowego, sześcioprzęsłowego bazylikowego korpusu oraz krótkiego niewyodrębnionego prezbiterium, zamkniętego pięciobocznie. Do naw bocznych z obu stron dostawione są rzędy kaplic. Korpus nawowy poprzedzony jest neogotycką fasadą z dwiema wysokimi na 60 m wieżami. Kwadratowe wieże nakryte są ostrosłupowymi ażurowymi hełmami zwieńczonymi kwiatonami. Środkowa część fasady zwieńczona jest trójkątnym szczytem z blendami wypełnionymi posągami Chrystusa, śś. Piotra i Pawła oraz aniołów po bokach. Poniżej nawę główna oświetla wielkie ostrołukowe okno czterodzielne z maswerkiem. W dolnej części fasady usytuowane są trzy ostrołukowe portale. W tympanonie środkowego portalu znajduje się płaskorzeźba ze sceną Sądu Ostatecznego. Elewacje boczne kościoła przeprute są ostrołukowymi oknami, czterodzielnymi z maswerkami. Nawę główną i prezbiterium nakrywa wspólny dach dwuspadowy z wieżyczką na sygnaturkę, zaś nawy boczne i kaplice nakrywają dachy dwuspadowe. Wnętrze kościoła nakryte jest sklepieniami krzyżowo-żebrowymi, wspartymi na prostokątnych filarach. Nawa główna otwarta jest do naw bocznych ostrołukowymi arkadami.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA pochodzą przeważnie z czasu ostatniej przebudowy kościoła. Na ścianach prezbiterium widnieją secesyjne malowidła przedstawiające sceny z życia śś. Piotra i Pawła oraz innych świętych namalowane w 1898 r. przez wiedeńskiego malarza Karla Jobsta dla uczczenia 50 rocznicy panowania cesarza Franciszka Józefa I. Ściany na arkadami międzynawowymi ozdabiają postacie aniołów i sceny przedstawiające historię Czech, wykonane w latach 1904 i 1911 przez Frantiska Urbana według projektu jego żony Marii Urban. Okna prezbiterium zdobią gotyckie witraże z wizerunkami świętych, wśród nich polscy święci Wojciech i bł. Świętochna (Svatava), żona Wratysława II i córka księcia polskiego Kazimierza I Odnowiciela. Neogotycki ołtarz główny i tron pontyfikalny wykonano według projektu Josefa Mockera. W pierwszej kaplicy po prawej od wejścia umieszczony jest romański sarkofag z przełomu XI i XII w., nazywany tumbą św. Longina. W drugiej kaplicy z prawej strony znajduje się neogotycki ołtarz z rzeźbami czeskich świętych, wykonany w 1910 r. przez Jana Kastnera. W innej kaplicy po prawej stronie p.w. Panny Marii Wyszehradzkiej umieszczony jest łaskami słynący wizerunek Matki Bożej z Dzieciątkiem zwanej Deszczową z około 1355 r. (obecnie kopia). Na wieżach kościoła zwieszona są dwa dzwony z XVI i XVII w. Pierwszy z nich Piotr i Paweł odlany został w 1584 r. przez Brixa z Cymperku a drugi Maria odlał w 1621 r. Baltazar Hoffmann.

LITERATURA

Kroh A., Praga. Przewodnik, wyd. Rewasz 2007
Pernal M., Praga. Spacerownik historyczny, Warszawa 2013
Prague. Detailed Visual Guide, opr. zb., Praga 2019
Szymański R., Złota Praga. Historie nie do opowiedzenia, Polanica Zdrój 2013

Praga, kościół świętych Piotra i Pawła (Wyszehrad)