Czechy

Brno, Kostel svatého Tomáše

Lokalizacja:  Brno, Moravské nám. 1, (49.197921, 16.607761)
Budowa: 3. ćwierć XIV w., 2. połowa XVII w.
Styl:  gotyk, barok

HISTORIA. Kościół i klasztor augustianów zostały ufundowane w 1350 r. przez margrabiego morawskiego Jana Jindřicha. W 3. ćwierci XIV w. został wzniesiony gotycki kościół. Został on uszkodzony w wyniku wojen husyckich w XV w. Po uszkodzeniach powstałych w czasie szwedzkiego oblężenia Brna w 1661 r. kościół został przebudowany w stylu barokowym według projektu Jana Chrzciciela Erny. W latach 1749-52 zostało zbarokizowane prezbiterium kościoła według projektu Mořica Grimma. 

ARCHITEKTURA. Barokowy, przebudowany z kościoła gotyckiego. Złożony z trójnawowego, bazylikowego korpusu i pięcioprzęsłowego prezbiterium, zamkniętego pięciobocznie. Od południa na styku nawy głównej i prezbiterium wznosi się smukła wieża, nakryta baniastym hełmem z latarnią. Fasada frontowa jest dwukondygnacjowa i pięcioosiowa, podzielona pilastrami. Środkowa część fasady wysunięta jest nieco do przodu, ujęta po bokach spływami i zwieńczona trójkątnym szczytem również ze spływami. W jej dolnej kondygnacji znajduje się barokowy portal, nakryty odcinkowym naczółkiem, nad nim znajduje się duże okno zamknięte półkoliście. W polach między pilastrami rozmieszczone są półkoliste nisze, mieszczące posągi świętych. Na zewnątrz ściany prezbiterium opięte są przyporami, między którymi rozmieszczone są ostrołukowe zamurowane okna, elewacje nawy przebite oknami termowymi. Nawę główną i prezbiterium nakrywa wspólny dach dwuspadowy, nad nawami bocznymi dachy jednospadowe. Wewnątrz wysokie wnętrza nakryte są kolebkowo-krzyżowymi sklepieniami na gurtach z lunetami, pokrytymi sztukateriami. Ściany opięte są pilastrami podtrzymującymi wydatny gzyms. Nawy boczne otwarte są do nawy głównej półkolistymi arkadami.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA jest barokowe z XVII w. i późnobarokowe z XVIII w. W późnobarokowym ołtarzu głównym, wykonanym przez niemieckiego rzeźbiarza Josefa Winterhaldera, umieszczony jest obraz Objawienia się Chrystusa Niewiernemu Tomaszowi, namalowany przez austriackiego malarza Franza Antona Maulbertscha w 1764 r. W jednym z bocznych ołtarzy umieszczony jest obraz św. Starosty, który namalował w 1687 r. praski malarz Jan Jiří Heinsch. W nawie warto zwrócić uwagę na późnobarokową ambonę oraz organy wykonane w 1696 r. przez organmistrza Jana Davida Siebera. Dekorację prospektu organowego wykonał Antonin Riga w 1696 r. W bocznej kaplicy Matki Bożej Bolesnej umieszczona jest gotycka kamienna pieta, której autorstwo przypisuje się Jindřichowi Parléřowi.

LITERATURA

Pavel J., Sztuka Czechosłowacji, Warszawa 1986
Strona internetowa: https://www.svtomas.net
Strona internetowa: https://cs.wikipedia.org/wiki/Kostel_svatého_Tomáše_(Brno)

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł