Czechy

Hradec Kralove, kościół Wniebowzięcia NMP
Hradec Králové, Kostel Nanebevzetí Panny Marie

Lokalizacja:  Hradec Kralove, Velké námesti 32 (50.209162, 15.834102)
Budowa: 1654-1666
Budowniczy: Carl Lurago
Styl:  barok

HISTORIA. Kościół został zbudowany dla jezuitów w latach 1654-1666 według planów budowniczego zakonnego Carlo Lurago. Fundatorem świątyni był Kašpar Gramm, pułkownik armii cesarskiej i właściciel majątku Kostelec nad Orlici. W 1762 r. kościół został uszkodzony w czasie pożaru, który zniszczył pierwotne wyposażenie i oryginalne freski wykonane przez jezuitę Kryštofa Reichelta. W 1773 r. zakon jezuitów został skasowany a kościół zamieniono na świątynię garnizonową. W 1857 r. kościół został ponownie uszkodzony w czasie pożaru, podczas którego spłonęły obie wieże i dach. W 1990 r. jezuici odzyskali kościół.

ARCHITEKTURA. Kościół złożony jest z prostokątnej, trójprzęsłowej nawy ujętej po bokach rzędami trzech kaplic oraz kwadratowego prezbiterium. Od północy kościół poprzedza dwuwieżowa fasada, trójdzielna i dwukondygnacjowa ze środkową częścią wydzieloną parami pilastrów i zwieńczoną niewielkim szczytem ujętym spływami wolutowymi i nakrytym trójkątnym naczółkiem. W przyziemiu na osi fasady znajduje się portal wejściowy, ujęty kolumnami i nakryty przerwanym naczółkiem. W górną część portalu wpisane jest duże okno o bogatym barokowym wykroju. W bocznych polach umieszczone są konchowe wnęki na pomieszczenie rzeźb: św. Ignacego, św. Franciszka Ksawerego, św. Alojzego Gonzagi i św. Stanisława Kostki z 1704 r. Wieże kwadratowe nakryte są baniastymi hełmami z latarniami. Elewacje boczne kościoła podzielone są pilastrami i przeprute dużymi oknami o barokowych wykrojach. Nawa nakryta jest trójspadowym dachem, nad kaplicami bocznymi dachy jednospadowe zaś nad prezbiterium wznosi się kopuła z latarnią. Wewnątrz ściany nawy głównej rozczłonkowane są parami pilastrów wspierających wydatny gzyms z belkowaniem. Kaplica otwarte do nawy półkolistymi arkadami, nad kaplicami empory zamknięte łukami odcinkowymi. Prezbiterium wydzielone jest półkolistą arkadą tęczy i nakryte kopułą. Nad nawą sklepienia żaglaste na gurtach.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA jest przeważnie późnobarokowe. Całą ścianę prezbiterium pokrywa iluzjonistyczny ołtarz główny z 1765 r. namalowany przez jezuickiego malarza Josefa Kramolina. Pośrodku ołtarza zawieszony jest duży obraz Wniebowzięcia Panny Marii namalowany przez Kristiana Noldingera. Pożar z 1762 r. przetrwała tylko kaplica św. Ignacego z freskiem Święty Ignacy Loyola przed Chrystusem, namalowanym przez Kryštofa Reichelta w latach 1664-1666 oraz z obrazem Gloryfikacja św. Ignacego Petera Brandla z około 1730 r. Ten sam czeski malarz namalował w 1721 r. obraz Świętego Jana Nepomucena w pierwszej kaplicy na lewo od wejścia. W nawie znajduje się ambona o bogatej dekoracji snycerskiej z rzeźbionymi personifikacjami Wiary, Nadziei i Miłości. Na zaplecku ambony umieszczony jest malowany wizerunek św. Stanisława Kostki. Na chórze ustawione są późnobarokowe organy wykonane przez organmistrza Josefa Streussela w 1765 r.

LITERATURA

Brook S., Pragai Czechy. Przewodnik, wyd. 2012
Knaurs Kulturführer in Farbe Prag und Böhmen, opr. zb., München 1993
Umělecké památky Čech 1-4, pod. red E. Poche, Praha 1977
Strona internetowa: https://www.hradeckralove.org/kostel-nanebevzeti-panny-marie/d-55314

Hradec Kralove, kościół Wniebowzięcia NMP

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł