dolnośląskie
Stronia, kościół Narodzenia NMP
Marek SztorcLokalizacja: Stronia, powiat Oleśnica (51.199499, 17.538177)
Budowa: 2. połowa XIII w.
Styl: romanizm
HISTORIA. W Stroni przetrwała do naszych czasów późnoromańska rotunda zbudowana w 2. połowie XIII w. Świątynia od momentu powstania pełniła funkcję wiejskiego kościoła parafialnego. Przy jej budowie użyto głazów narzutowych i rudy bagiennej. Rotunda była kilkakrotnie przebudowywana. W XIV w. od północy zbudowano zakrystię. W XVI w. świątynię przejęli protestanci, którzy podwyższyli mury o 1 metr, przebili otwory okienne w nawie i apsydzie oraz rozebrali pierwotne sklepienie hemisferyczne w apsydzie. W XVII w. dobudowano do zakrystii kaplicę grzebalną. Wreszcie około połowy XIX w. zbudowano nad zakrystią wieżę, którą podwyższono na przełomie XIX i XX w.
ARCHITEKTURA. Budowla składa się z kolistej nawy i podkowiastej apsydy od wschodu oraz czworobocznej wieży od północy. Do wnętrza prowadzi ostrołukowy portal południowy, ostrołukowe są też okna w apsydzie. W nawie przebite są okna, zamknięte łukiem segmentowym. We wnętrzu zachowała się kamienna piscina z czasu budowy rotundy.
Z WYPOSAŻENIA WNĘTRZA warto wymienić barokowy ołtarz z 1689 r. i chrzcielnicę z 1617 r.
Rzut poziomy za: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005
LITERATURA
Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005
Sztuka polska romańska i przedromańska do schyłku XIII w., pod. red. M. Walickiego, Warszawa br.
Świechowski Z., Katalog architektury romańskiej w Polsce, Warszawa 2009
Świechowski Z., Sztuka polska, t.I, Romanizm, wyd. Arkady 2006