dolnośląskie

Lokalizacja:  Strzelin, ul. Michała Archanioła (50.781369, 17.073614)
Budowa: 1. połowa XII w. - XV w.
Styl: romanizm

Druga wojna światowa nie oszczędziła Strzelina, który został niemal doszczętnie zniszczony w 1945 r. Po wojnie podzielił los innych śląskich miast, których zrujnowane zabytki zostały rozebrane a cegły wywieziono m.in. na odbudowę Warszawy. Zwarta zabytkowa zabudowa miasta zastąpiona została, chaotycznie wznoszonymi blokami mieszkalnymi z wielkiej płyty. Z wojennej zawieruchy ocalały tylko nieliczne zabytki miasta a wśród nich najstarszy w mieście kościół św. Gotarda.

HISTORIA. Zbudowany został jako romańska rotunda w 1. poł. XII w. z łamanego granitu. W XIV w. zburzono dawne prezbiterium rotundy i w jego miejsce zbudowano dwuprzęsłową nawę, wtedy też nadbudowano nawę rotundy, która zaczęła teraz pełnić funkcję dzwonnicy. W XV w. od południa dostawiono drugą dwuprzęsłową nawę.

ARCHITEKTURA. Obecnie romańska rotunda zachowała się do wysokości 6,5 m ze skromnym uskokowym portalem o półkolistym tympanonie oraz kilkoma otworami okiennymi. Nadbudowana w górnej części rotunda, nakryta jest ostrosłupowym hełmem. Do rotundy przylega korpus o dwóch dwuprzęsłowych nawach, opiętych przyporami, nakrytych dachami dwuspadowymi. Wewnątrz obie nawy nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Na zewnętrznych elewacjach zachowało się kilka płyt nagrobnych z XVIII w.

Rzut poziomy za: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005

LITERATURA

Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005
Sztuka polska romańska i przedromańska do schyłku XIII w., pod. red. M. Walickiego, Warszawa br.

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł