dolnośląskie
Wierzbna, kościół Wniebowzięcia NMP
Marek SztorcLokalizacja: Wierzbna, powiat Świdnica, ul. Kościelna 6 (50.902497, 16.502887)
Budowa: 2. ćwierć XIII w.
Styl: romanizm
HISTORIA. Kościół w Wierzbnej dzięki zachowanej bez większych zmian bryle należy do najciekawszych na Dolnym Śląsku przykładów architektury romańskiej. Został zbudowany w drugiej ćwierci XIII w., chociaż pierwsza wzmianka o nim pochodzi dopiero z 1283 r. Był przebudowany w latach 1729-30, kiedy to przebito północną ścianę nawy łącząc kościół z zabudowaniami klasztornymi. W 2. połowie XIX w. przeprowadzono restaurację kościoła dobudowując apsydę zachodnią między wieżami i podwyższając szczyty kościoła.
ARCHITEKTURA. Kościół zbudowany jest z granitowych bloków, składa się z prostokątnej nawy i węższego prezbiterium, zamkniętego półkolistą apsydą. Od frontu do kościoła przylegają dwie kwadratowe wieże, nakryte baniastymi hełmami z latarniami. W apsydzie zachowały się pierwotne półkoliste otwory okienne, zaś w wieży dwudzielne okna. Ściany zewnętrzne przeprute są dużymi oknami zamkniętymi lukami odcinkowymi. Kościół nakrywają dachy dwuspadowe. Wewnątrz nawę przekrywa sklepienie gwiaździste, prezbiterium nakryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym, zaś apsyda konchowo. Apsyda oddzielona jest od prezbiterium parą pilastrów.
WYPOSAŻENIE KOŚCIOŁA jest barokowe i pochodzi z początku XVIII w. W prezbiterium znajdują się fragmenty polichromii z końca XIII i XIV w. odsłonięte w końcu 1968 r.
Rzut poziomy za: Sztuka polska romańska i przedromańska do schyłku XIII w.
LITERATURA
Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005
Sztuka polska romańska i przedromańska do schyłku XIII w., pod. red. M. Walickiego, Warszawa br.
Świechowski Z., Katalog architektury romańskiej w Polsce, Warszawa 2009
Świechowski Z., Sztuka polska, t.I, Romanizm, wyd. Arkady 2006