dolnośląskie

Lokalizacja:  Środa Śląska, ul. Kościuszki 53
Budowa: 1378 - 1. połowa XV w.
Budowniczy: Mistrz Szymon
Styl: gotyk

HISTORIA. Pierwsze wzmianki z 1310 r. mówią o istnieniu w tym miejscu kościoła franciszkanów. Budowę obecnego gotyckiego kościoła rozpoczęto w 1378 r. pod kierunkiem mistrza murarskiego Szymona i ukończono w 1. połowie XV w. Wraz z szerzeniem się reformacji na Śląsku franciszkanie opuszczają Środę Śląską w 1. połowie XVI w. W latach 1620-1675 kościół został częściowo przebudowany na potrzeby protestantów. W 1902 r. rozebrano prezbiterium kościoła. W latach 1933-1935 przeprowadzono restaurację kościoła. Wtedy też podwyższono wieżę i dobudowano neogotyckie zakończenie od wschodu według projektu Paula Kleina.

ARCHITEKTURA. Kościół jest budowlą gotycką, zbudowaną z cegły, złożoną z trójnawowego, czteroprzęsłowego halowego korpusu, zakończonego półkolistą apsydą w miejscu rozebranego prezbiterium. Do korpusu od północy dostawiona jest zamknięta pięciobocznie kaplica, obok niej w północno-wschodnim narożniku znajduje się wieża. Kościół na zewnątrz opięty jest uskokowymi przyporami, między którymi mieszczą się lancetowate ostrołukowe okna. Korpus i kaplicę nakrywają strome dachy dwuspadowe. Wieża kwadratowa, z górną części modernistyczną, zwieńczoną ostrosłupową iglicą. Wnętrza kościoła nakrywają sklepienia krzyżowe. Nad nawami bocznymi wznoszą się empory. Zachowały się też dwa gotyckie portale ostrołukowe.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Najstarszym zabytkiem w kościele jest gotycka grupa Ukrzyżowania z lat 1420-1430. Ponadto zachowała się barokowa Pieta z połowy XVIII w. oraz krucyfiks z tego samego okresu.

Rzut poziomy za: Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005

LITERATURA

Pilch J., Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł