Rzym, kościół Sant'Agnese in Agone
Rzym, kościół św. Agnieszki na placu igrzysk

Roma, chiesa di Sant'Agnese in Agone

Lokalizacja: Rzym - Parione, Piazza Navona (41° 53′ 55.58″ N, 12° 28′ 21.21″ E)
Budowa: 1652-1672
Architekci: Girolamo Rainaldi, Carlo Rainaldi, Francesco Borromini
Styl: barok

HISTORIA. Nazwa jednej z najpiękniejszych barokowych świątyń Rzymu pochodzi od Cyrku Domicjana, na miejscu którego została zbudowana. Słowo in agone oznacza bowiem "na placu igrzysk". Budowę kościoła zainicjował papież Innocenty X Pamphili, który polecił przebudowę całego Piazza Navona. Wraz z kościołem powstał pałac rodu Pamphili i znajdujące się dziś na placu fontanny. Prace budowlane przy kościele św. Agnieszki ruszyły w 1652 r. według projektu i pod kierunkiem Girolama i Carlo Rainaldich. Jednak już w następnym roku budowę doprowadzoną do parteru przejmuje Francesco Borromini, któremu udaje się wprowadzić pewne zmiany w projekcie kościoła i którego wpływ na obecny kształt budowli jest najbardziej znaczący. Mimo tego w 1657 r. ponownie nadzór nad budową przejmuje Carlo Rainaldi, który doprowadza ją do końca w 1672 r.

ARCHITEKTURA. Kościół zbudowany jest na planie krzyża greckiego, z dużą nawą, w której narożnikach znajdują się półkoliście zamknięte wnęki ołtarzowe. Znacznie obszerniejsze są aneksy na osiach wschód-zachód i północ-południe, od zachodu jest to prezbiterium, od wschodu przedsionek, zaś od północy i południa kaplice boczne. Kościół nakryty jest potężną kopułą z latarnią, na wysokim tamburze, który od zewnątrz obwiedziony jest ośmioma parami pilastrów. Fasada frontowa od strony Piazza Navona jest wklęsła w części środkowej i ujęta po bokach w wysunięte o przodu dwie smukłe wieże. Część środkowa zwieńczona jest trójkątnym portykiem, wspartym na dwóch parach kolumn. Wewnątrz kościół rozczłonkowany jest kolumnami i pilastrami dźwigającymi wydatny gzyms z belkowaniem.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Freski sklepienia kopuły wykonał Cirio Ferri z uczniami, zaś alegorie cnót w żagielkach pod kopułą malował Giovanni Battista Baciccia. Wnętrze kościoła zdobią barokowe ołtarze z licznymi rzeźbami i dekoracją stiukową. Wśród nich wyróżnia się ołtarz główny z 1688 r., przedstawiający cud św. Agnieszki, który wykonali Alessandro Algardi i Ercole Ferrata. Inne warte uwagi ołtarze to: ołtarz Świętej Rodziny Domenico Guidiego, ołtarz św. Aleksego, ołtarz śmierci św. Cecylii, ołtarz Męczeństwa św. Eustachego czy ołtarz Męczeństwa św. Emerenziana.

LITERATURA

Hintzen-Bohlen B., Rzym. Sztuka i architektura, wyd. Ullmann 2008
Sztuka Świata t. VI, wyd. Arkady, Warszawa 1994
Sztuka baroku, pod. red. R. Tomana, wyd. Konemann 2000
Strona internetowa: http://www.santagneseinagone.org/homepage.html

Rzym, kościół Sant'Agnese in Agone

Inne kościoły w Rzymie

Rzym, bazylika św. Piotra
Rzym, bazylika Santa Maria Maggiore
Rzym, kościół Il Gesu
Rzym, kościół Santa Maria in Vallicella
Rzym, kościół Santa Maria sopra Minerva
Rzym, kościół Santa Maria del Popolo
Rzym, kościół Santa Maria della Pace
Rzym, kościół Santi Luca e Martina
Rzym, kościół Santa Maria dei Miracoli
Rzym, kościół Santa Maria di Loreto
Rzym, kościół Santa Maria in Traspontina
Rzym, kościół Santa Maria in Montesanto
Rzym, kościół Santissimo Nome di Maria al Foro Traiano
Rzym, kościół Santa Maria ad Martyres (Panteon)
Rzym, kościół Sant'Anna dei Palafrenieri