kujawsko-pomorskie

Kruszwica, kolegiata śś. Piotra i Pawła

Lokalizacja: Inowrocław, ul. Kolegiacka 26 (52.679862, 18.327626)
Budowa: 1. połowa XII w.
Styl: romanizm

HISTORIA. Kolegiata w Kruszwicy zbudowana z kamienia to jedna z najlepiej zachowanych budowli romańskich na ziemiach polskich. Zbudowana została w 1. połowie XII w. z przeznaczeniem dla kapituły kolegiackiej.

ARCHITEKTURA. Jest to trójnawowa bazylika z transeptem i prezbiterium zakończonym półkolistą apsydą, po bokach którego znajdują się bliźniacze przybudówki, zakończone półkolistymi apsydami, dziś służące jako zakrystia i skarbiec. Od zachodu do korpusu przylega pierwotnie dwuwieżowy masyw, przekształcony w 2. poł. XVI w. poprzez zmniejszenie obu wież do wysokości nieco przewyższającej nawy boczne i wzniesieniu wieży nad dawną kruchtą międzywieżową.  Wieża jest ceglana, kwadratowa i nakryta hełmem namiotowym. Dachy nad nawą główną, prezbiterium i transeptem są dwuspadowe, zaś nad nawami bocznymi i przybudówkami prezbiterialnymi pulpitowe. W południowej elewacji znajdują się trzy portale zamknięte półkoliście, kolumnowe, z nich dwa dwuuskokowe, trzeci ujęty półkolumnami z reliefem równoramiennego krzyża na tympanonie. Wewnątrz prezbiterium i korpus nakryte są płaskim stropem drewnianym. Nawa otwarta do naw bocznych półkolistymi arkadami.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Najstarszym elementem wyposażenia kościoła jest romańska chrzcielnica kamienna o kielichowej czaszy, ozdobionej arkadkami, datowana na XII w.

Tekst umieszczony 31.01.2011
Zdjęcia z wnętrza kościołą wykonał Andrzej Mleczko

LITERATURA

Sztuka polska romańska i przedromańska do schyłku XIII w., pod. red. M. Walickiego, Warszawa br.
Świechowski Z., Katalog architektury romańskiej w Polsce, Warszawa 2009
Strona internetowa: http://www.kolegiatakruszwica.pl/

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł