małopolskie

Lokalizacja: Hańczowa, pow. Gorlice (49.474927, 21.160791)
Budowa: 1. połowa XIX w.
Styl:  późny gotyk

HISTORIA. Cerkiew położona jest tuż przy drodze łączącej Uście Gorlickie z Wysową. Jest to dzisiaj jedna z lepiej zachowanych cerkwi łemkowskich. Zbudowana została w 1. połowie XIX w., na miejscu wcześniejszej cerkwi, pochodzącej z XVI lub XVII w. Do momentu przeprowadzenia "Akcji Wisła" w 1947 r. świątynia znajdowała się w rękach grekokatolików, następnie do 1956 r. użytkowana była przez parafię rzymskokatolicką. Wreszcie w 1958 r. cerkiew przeszła na własność utworzonej w Hańczowej parafii prawosławnej.

ARCHITEKTURA. Jest to budowla wzniesioną w konstrukcji zrębowej, o ścianach pokrytych gontem. Trójdzielna, złożona z zamkniętego trójbocznie prezbiterium, nawy oraz babińca, nad którym wznosi się wieża o pochyłych ścianach, z nadwieszaną izbicą i malowanymi tarczami zegarowymi, zwieńczona baniastym hełmem. Przy wieży od zachodu dostawiony przedsionek a przy prezbiterium od wschodu zakrystia. Dachy pobite blachą, zwieńczone baniastymi wieżyczkami ze ślepymi latarniami. Nad nawą dach namiotowy a nad częścią prezbiterium dwuspadowy, przechodzący w namiotowy, wielopołaciowy. Wnętrze nakryte jest stropami płaskimi.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Stropy ozdobione są polichromią o motywach architektonicznych, ornamentalnych i figuralnych. Malowidła zdobią też parapet chóru muzycznego. We wnętrzu świątyni znajduje się kompletne wyposażenie cerkiewne, pochodzące z przełomu XVIII/XIX w., na szczególną uwagę zasługuje XIX-wieczny ikonostas.

Cerkiew otoczona jest zrekonstruowanym ogrodzeniem, w którym znajdują się zabytkowe bramki z 1811 r. i 1871 r.

LITERATURA

Cerkwie drewniane Karpat. Przewodnik, Pruszków 2006
Krasnowolski B., Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
Strona internetowa: http://www.beskid-niski.pl/

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł