małopolskie
Harklowa, kościół Narodzenia NMP
Marek SztorcLokalizacja: Harklowa, pow. Nowy Targ (49.476433, 20.168167)
Budowa: koniec XV w.
Styl: późny gotyk
HISTORIA. Kościół w Harklowej należy do grupy najlepiej zachowanych późnogotyckich kościołów drewnianych na Podhalu. Został zbudowany pod koniec XV w. Na przełomie XVI i XVII w. powiększony o wieżę od zachodu, w XVIII w. kruchtę od południa zaś w 1866 r. kaplicę od północy. W 1877 r. podczas prac restauracyjnych wprowadzono obecne wykroje okien i neogotycką wieżyczkę na sygnaturkę. W 1931 r. zrekonstruowano soboty i odkryto deski stropowe z pierwotną późnogotycką patronową dekoracją malarską.
ARCHITEKTURA. Kościół wzniesiony jest w konstrukcji zrębowej, złożony z prostokątnego prezbiterium, szerszej również prostokątnej nawy oraz kwadratowej wieży o konstrukcji słupowej. Od południa do nawy dostawiona jest kruchta a od północy kaplica. Na zewnątrz kościół otoczony jest sobotami. Nawę i prezbiterium nakrywa stromy dach dwuspadowy o wspólnej kalenicy z neogotycką wieżyczką na sygnaturkę z latarnią. Wieża z przedsionkiem w przyziemiu o pochyłych ścianach z nadwieszaną izbicą, nakryta jest ostrosłupowym hełmem. Kaplica na planie kwadratu nakryta jest kopuła z latarnią. W kościele zachowały się dwa portale gotyckie jeden zamknięty łukiem w tzw. ośli grzbiet i drugi ostrołukowy.
WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ściany i sklepienia kościoła ozdobione są polichromią z lat 30-tych XX w. W przedsionku pod wieżą na stropie umieszczono deski z późnogotycką dekoracją patronową, później kilka razy przemalowywanej. Godne uwagi jest też wyposażenie kościoła. W ołtarzu głównym znajdują się obrazy pochodzące z późnogotyckiego tryptyku z początku XVI w. ze Świętą Rodziną w polu środkowym. W nawie ustawione są dwa barokowe ołtarze boczne a w kaplicy dwa ołtarze rokokowe zakupione w końcu XIX w. w Maciejowicach na Słowacji. Na belce tęczowej z 1931 r. znajduje się barokowy krucyfiks oraz wycięte z desek malowane postacie świętych.
Rzut poziomy za: Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
LITERATURA
Kościoły drewniane Karpat i Podkarpacia, opr. zb., Pruszków 2001
Krasnowolski B., Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013