małopolskie
Paczółtowice, kościół Nawiedzenia NMP
Marek SztorcLokalizacja: Paczółtowice, pow. Kraków (50.177762, 19.658524)
Budowa: 1518-20
Styl: późny gotyk
HISTORIA. Kościół w Paczółtowicach należy do najlepszych przykładów drewnianej późnogotyckiej architektury sakralnej w Polsce. Zbudowany został w latach 1518-20, w XVII w. dobudowano wieżę a w końcu XIX w. dostawiono zakrystię i kruchtę.
ARCHITEKTURA. Wzniesiony jest w konstrukcji zrębowej, złożony z kwadratowej nawy i prostokątnego prezbiterium, zamkniętego trójbocznie. Do nawy od zachodu dostawiona jest wieża o konstrukcji słupowej, od południa przedsionek a do prezbiterium od północy przylega zakrystia. Nawę i prezbiterium nakrywa wspólny dach dwuspadowy z barokową wieżyczką na sygnaturkę z latarnią. Wieża o lekko pochyłych ścianach nakryta jest hełmem w kształcie namiotowego daszka z baniasta kopułką. Wewnątrz z czasu budowy kościoła zachowała się ostrołukowa arkada tęczowa oraz dwa portale o wykroju w tzw. „ośli grzbiet”. W połowie XVIII w. wprowadzono chór muzyczny.
W WYPOSAŻENIU WNĘTRZA wyróżnia się gotycki obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem w typie Assunty, umieszczony we wczesnobarokowym ołtarzu głównym. Przy ołtarzu tym znajdują się skrzydła gotyckiego tryptyku z lat 1465-70, którego centralną część stanowił dawniej obraz Matki Bożej. W kościele ustawione są też trzy barokowe ołtarze boczne. W Jednym z nich umieszczony jest późnorenesansowy obraz św. Mikołaja. Warto też obejrzeć brązową chrzcielnicę z 1533 r. oraz ambonę-konfesjonał z 1728 r. Obok kościoła ustawiona jest drewniana dzwonnica z 1968 r., na której zawieszone są trzy dzwony, wśród nich jeden z 1535 r.
Rzut poziomy za: Krasnowolski B., Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
LITERATURA
Chrzanowski T., Kornecki M., Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, Województwo krakowskie, z. 4, Powiat chrzanowski, Warszawa 1953
Kornecki M., Kościoły drewniane w Małopolsce, Kraków 1999
Krasnowolski B., Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
