małopolskie

Lokalizacja: Rabka, ul. Sądecka 6 (49.611411, 19.947057)
Budowa: 1600-1606
Styl: barok

HISTORIA. Kościół został zbudowany w latach 1600-1606 r. z fundacji Spytka Jordana, kasztelana krakowskiego, w typie budownictwa późnogotyckiego. W XVIII w. kościół uległ znacznym przekształceniom, w 1744 r. dobudowano została wieża a w 1753 r. dodano wieżyczkę na sygnaturkę. Natomiast wnętrze zostało zbarokizowane m.in. poprzez budowę rokokowego chóru muzycznego i przebudowę sklepienia. Obecnie kościół jest siedzibą Muzeum im. Władysława Orkana.

ARCHITEKTURA. Kościół drewniany wzniesiony w konstrukcji zrębowej, złożony jest z prostokątnej nawy i wydłużonego, trójbocznie zamkniętego prezbiterium oraz kwadratowej wieży o konstrukcji słupowej i pochyłych ścianach, z nadwieszaną izbicą, zwieńczonej cebulastym hełmem z latarnią. Na zewnętrznej ścianie prezbiterium od wschodu znajduje się ołtarz z rzeźbioną grupą Ukrzyżowania z 1644 r., wykonaną przez rzeźbiarza-samouka, Stanisława Gosinę ze Skawy. Kryjący korpus dwuspadowy dach, podobnie jak hełm wieży i wieżyczka na sygnaturkę pokryty zostały gontem. Wewnątrz kościół nakryty jest pozornymi sklepieniami kolebkowymi, wspartymi w nawie na filarach. W kruchcie pod wieżą podzielonej na kilka sal, oglądać możemy ekspozycję muzealną prezentującą ludową kulturę materialną i duchową mieszkańców Rabki i okolicznych wsi.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ściany i sklepienia kościoła pokryte zostały w 1802 r. późnobarokową polichromią, wykonaną przez miejscowego proboszcza i malarza ks. Andrzeja Antałkiewicza. Na sklepieniu prezbiterium widzimy św. Marię Magdalenę, na sklepieniu nawy Koronacja MB a na ścianach chóry aniołów i ornamenty roślinne. Zachowały się też fragmenty poprzedniej polichromii patronowej z 1629 r. Z kolei w nawie i prezbiterium znajdują się zabytki sztuki sakralnej, wśród których uwagę zwracają ołtarze: główny z połowy XIX w. oraz cztery boczne, rokokowe z 1778 r. W ołtarzach tych umieszczone zostały obrazy min. późnogotycki Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 1. poł. XVI w., będący częścią dawnego tryptyku oraz św. Barbary z 1714 r. Warto również spojrzeć w górę na rokokowy chór muzyczny z 1778 r., wsparty na dwóch słupach oraz barokowy krucyfiks z XVII w. zawieszony na półkolistym łukiem tęczy. Resztę wyposażenia stanowią późnobarokowa ambona z połowy XIX w. i chrzcielnica kamienna z 2. poł. XVIII w. Ściany i sklepienia kościoła pokryte zostały w 1802 r. późnobarokową polichromią, wykonaną przez miejscowego proboszcza i malarza ks. Andrzeja Antałkiewicza. Na sklepieniu prezbiterium widzimy św. Marię Magdalenę, na sklepieniu nawy Koronacja MB a na ścianach chóry aniołów i ornamenty roślinne. Zachowały się też fragmenty poprzedniej polichromii patronowej z 1629 r. Kościół otoczony jest kamiennym murem z bramkami i kaplicami ze stacjami Męki Pańskiej.

LITERATURA

Bujak J., Strachanowski K., Przewodnik po Muzeum im. Władysława Orkana, Kraków 1997
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, Województwo krakowskie , z. 11, Powiat nowotarski, Warszawa 1953
Kornecki M., Kościoły drewniane w Małopolsce, Kraków 1999
Krasnowolski B., Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013
Łoziński J., Pomniki sztuki w Polsce, T. 1, Małopolska, Warszawa 1985

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł