małopolskie

Tarnów, kościół Matki Bożej Fatimskiej

Lokalizacja: Tarnów, Matki Bożej Fatimskiej 39 (50.019460, 20.993899)
Budowa: 1957-1960
Architekt:  Jerzy Kozłowski, Krystian Seibert i Zbigniew Wolak
Styl:  modernizm

Wprawdzie kościół ten powstał dopiero na przełomie lat 50 i 60-tych, to jednak jego nowoczesna architektura oraz interesujące wyposażenie wnętrza pozwalają go zaliczyć do najciekawszych sakralnych realizacji w Polsce w tamtym okresie.

HISTORIA. Parafia św. Józefa w Tarnowie erygowana została w 1951 r. przez bpa tarnowskiego Jana Strepę, przy kaplicy św. Józefa. Niebawem zdecydowano o budowie nowej świątyni, która mogłaby zaspokoić potrzeby parafii. Kościół wzniesiony został w latach 1957-60 według projektu zespołu architektów: Jerzego Kozłowskiego, Krystiana Seiberta i Zbigniewa Wolaka. Pracami budowlanymi kierował Jerzy Boratyński.

ARCHITEKTURA. Murowany z cegły z użyciem kamienia wapiennego i żelazobetonu. Korpus trójnawowy (dł. 45 m, szer. 22 m) z węższym, zamkniętym półkoliście prezbiterium, przy którym od zachodu zakrystia z przedsionkiem a od wschodu kaplica Martyrologii Narodu Polskiego. Wnętrze korpusu rozczłonkowane ostrołukową konstrukcją żelbetową wydzielającą prezbiterium i nawy boczne, które nakryte zostały stropami żelbetowymi, żebrowanymi. Fasada południowa ujęta trójkątną ramą żelbetonową, przy niej w południowo-zachodnim narożniku smukła wieża zwieńczona stalowa iglicą, pokrytą blacha miedzianą (wys. 45 m). Ściany zewnętrzne pokryte okładziną ze sztucznego kamienia. Kościół nakryty wysokim dachem dwuspadowym, krytym dachówką. Na zewnętrznej ścianie apsydy rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego wykonana przez Jerzego i Marię Beresiów. Nad wejściem zachodnim od zewnątrz Pieta wykonana przez Helenę i Romana Husarskich techniką piropictury. Witraże w oknach fasady południowej wykonane przez Mikołaja Wojciechowskiego w 1972 r. przedstawiają inaugurację Soboru Watykańskiego II z postacią papieża Jana XXIII, nad którym Duch Święty w postaci gołębicy i symbol Boga w Trójcy Jedynego. W bocznych oknach witraże pozorne malowane przez Pawła Mitkę w 1960 r., wykonane według projektu S. Wojciechowskiego przez zakład witrażowniczy Karola i Mieczysława Paczków w Krakowie, przedstawiają one wybitne postaci z historii Polski m.in. śś. Jadwigę i Maksymiliana Kolbe.).

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Ołtarz główny wolno stojący z marmurową mensą wykonaną według projektu architekta Zbigniewa Wzorka w 1964 r. Tabernakulum metalowe, nadwieszone, projektowane przez Zbigniewa Wzorka. Dwa ołtarze boczne z rzeźbami: Serca Pana Jezusa w lewym i Świętej Rodziny w prawym wykonane przez Jerzego Beresia i Marię Pinńską Bereś w 1964 r. Ambona żelbetowa, nadwieszana z 1960 r. Sześć konfesjonałów oraz ławy wykonane w 1966 r. według projektu architektów: Jerzego Kozłowskiego, Krystiana Seiberta i Zbigniewa Wolaka. Na pierwszym filarze po lewej stronie od wejścia zawieszona rzeźba Madonny z Dzieciątkiem, autorstwa Jerzego Beresia. Stacje Drogi Krzyżowej wykonane przez Stanisława Sokalskiego w 1960 r. Organy 25-głosowe wykonane przez firmę Tadeusza Rajkowskiego z Włocławka w 1982 r.

Kaplica   Martyrologii   Narodu   Polskiego  (zw. Oświęcimską). Projekt aranżacji wnętrza wykonali wspólnie Maria Hiszpańska-Neumann i Władysław Pieńkowski. Ołtarz stylizowany na piec krematoryjny z rzeźbami Chrystusa Ukrzyżowanego, Matki Boskiej i św. Maksymiliana Kolbe wykonane w 1969 r. przez Jerzego Beresia z cementu i opiłek żelaznych. Płaskorzeźba przedstawiająca Pochód Więźniów wykonana przez Marię Hiszpańską Neuman.

Krypta grobowa biskupów tarnowskich pod kaplicę. Ołtarz o prostej ramie architektonicznej projektowany przez Witolda Popławskiego, z rzeźbami: Chrystusa Zmartwychwstałego, gotycką z XV/XVI w. oraz śś. Stanisława bpa i Jana Chrzciciela, barokowymi z 2. poł. XVII w. (depozyty Muzeum Diecezjalnego). Dwa sarkofagi marmurowe: 1. bpa Jana Stepy (zm. 1959); 2. bpa Karola Pękali (zm. 1968), oba projektowane przez Witolda Popławskiego. Na ścianie nad sarkofagiem bpa Pękali rzeźba Dobrego Pasterza wykonana przez rzeźbiarza Bronisława Chromego. Malowidło ścienne z przedstawieniem Trzech Marii u grobu, wykonane w 1964 r. przez Witolda Popławskiego. Przed wejściem głównym rzeźba Upadek Pana Jezusa pod krzyżem, wykonana przez Bogdanę i Anatola Drwalówi z opiłków żelaza.

Tekst umieszczony 31.10.2003, ostatnio aktualizowany 14.10.2006

LITERATURA

Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Leo A., Tarnowskie kościoły, Tarnów 1990
Orliński N., Tarnów. Przewodnik, Warszawa 1982
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis

Tarnów, kościół Matki Bożej Fatimskiej

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł