małopolskie

Tarnów, kościół NMP Królowej Polski

Lokalizacja: Tarnów - Mościce, ul. Zbylitowska 5 (50.009503, 20.919743)
Budowa: 1941, 1948-1956
Architekt: Stanisław Gałęzowski, Władysław Pieńkowski
Styl: modernizm

HISTORIA. W związku z powstaniem PFZA w Mościcach, jeszcze w latach 30-tych XX w. rozpoczęto starania o budowę kościoła w tej podtarnowskiej wtedy miejscowości. Projekt świątyni powstał dopiero w 1941 r. a wykonali go dwaj warszawscy architekci: Stanisław Gałęzowski i Władysław Pieńkowski. Budowę kościoła rozpoczęto już po zakończeniu II wojny światowej w 1948 r. i trwała ona do roku 1956. Ponieważ budowa zaczęła odbiegać od projektu, Pieńkowski wycofał się z nadzoru autorskiego (Gałęzowski zginął w czasie wojny) i prace kończono bez niego. Oryginalny projekt zakładał też budowę wysokiej dzwonnicy, której nie zrealizowano. W latach 1959-60 dobudowano do kościoła kaplicę.

ARCHITEKTURA. Modernistyczny kościół zbudowany z cegły i żelbetu na panie krzyża łacińskiego. Złożony z trójnawowego korpusu i kwadratowego prezbiterium zakończonego półkolistą apsydą. Po bokach prezbiterium ujmują kaplice zamknięte półkolistymi apsydami, tworzące rodzaj transeptu. Do korpus nawowego od zachodu dostawiona owalna kaplica. Nawa główna znacznie większa od naw bocznych, oddzielona od nich półkolistymi arkadami, jej ściany rozczłonkowane filarami, przeprutymi prześwitami. Wnętrza nakryte stropami kasetonowymi, pokrytymi drewnianą okładziną. Chór muzyczny wsparty na czterech betonowych kolumnach. Fasada zwieńczona zredukowaną wieżą, w środkowej części pokryta kasetonami, ujętymi w wydłużone, zamknięte półkoliście blendy, poniżej trzy wejścia, zamknięte półkoliście, z nich środkowe największe. W bocznych elewacjach po sześć wysokich, smukłych okien. Nad prezbiterium latarnia o formie korony, zwieńczona iglicą. Kaplica Matki Boskiej Fatimskiej w formie rotundy, dwukondygnacjowa, w górnej części oświetlona pasem prostokątnych okienek, nakryta dachem namiotowym.

WYPOSAŻENIE WNĘTRZA jest współczesne i powstawało stopniowo po ukończeniu budowy kościoła. W ołtarzu głównym zaprojektowanym przez Wincentego Kućmę z Krakowa umieszczony jest wielki żelazny krzyż, pokryty drewnianą okładziną, z również drewnianą rzeźbą Chrystusa. Poniżej obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, malowany około 1900 r. i pochodzący ze Złoczowa na dawnych Kresach Wschodnich, otoczony przez sześć srebrnych orłów, symbolizujących różne okresy w Historii Polski: orzeł pierwszych Piastów, orzeł Kazimierza Wielkiego, orzeł ostatnich Jagiellonów, orzeł z XVIII w. oraz orły z lat 1919 i 1939. Po bokach obrazu znajdują się polichromowane płaskorzeźby śś. Stanisława i Maksymiliana Kolbe. W nawach bocznych ustawione są dwa ołtarze boczne: w lewej Miłosierdzia Bożego, z obrazem malowanym przez Wincentego Kućmę z Krakowa z 1985 r., w prawej św. Józefa. W lewej apsydzie prezbiterium umieszczona jest chrzcielnica z odlaną sceną Chrztu Chrystusa w Jordanie. Na chórze muzycznym umieszczone są 33-głosowe organy wykonane w latach 1972-77 przez Józefa Cynara z Wrocławia. 

Tekst umieszczony 27.02.2005, ostatnio aktualizowany 15.04.2020

LITERATURA

Burno F,. Świątynie nowego państwa. Kościoły rzymskokatolickie II Rzeczypospolitej, Warszawa 2012
Janocha M., Budowle sakralne projektu Władysława Pieńkowskiego, Warszawa 1982, maszynopis pracy magisterskiej
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej [w:] Rocznik diecezji tarnowskiej na rok 1972, Tarnów 1972
Leo A., Tarnowskie kościoły, Tarnów 1990
Pasternak P., Katalog organów w diecezji tarnowskiej, maszynopis
Strona internetowa: https://www.tarnowskiekoscioly.net/index.php/koscioly/14-tarnow-moscicie-kosciol-nmp-krolowej-polski

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł