Berlin, katedra protestancka

Szczegóły: | Odsłony: 1960

Berlin, katedra protestancka
Berlin, Domkirche (Berliner Dom)

Lokalizacja: Berlin - Mitte, Am Lustgarten 9 (52.519120, 13.401096)
Budowa: 1894 - 1905
Architekt: Julius Carl Raschdorff
Styl: neorenesans

Katedra berlińska jest największym kościołem w mieście i najważniejszą świątynią protestancką na terenie Niemiec. Została zbudowana z przeznaczeniem na mauzoleum rodu Hohenzollernów. Z kopuły katedry roztacza się wspaniały widok na Berlin.

HISTORIA. Pierwsza berlińska katedra na tym miejscu była budowlą barokową, zbudowaną w latach 1747-50 według projektu Johanna Baumanna starszego. Pod koniec 1. połowy XIX w. król Prus Fryderyk Wilhelm IV uznał, że obecną katedrę należy zastąpić bardziej reprezentacyjną budowlą. Projekt nowej neoromańskiej katedry wykonał Friedrich August Stüler. Jednak już w 1848 r. budowę przerwano z powodu braku środków. Dopiero cesarz Niemiec Wilhelm II nakazał wznowienie budowy katedry jednak już według planów Juliusa Carla Raschdorffa. Świątynia wzniesiona została w latach 1894 - 1905. W czasie II wojny światowej katedra została uszkodzona w 1944 r. w czasie alianckich nalotów, runęła wtedy latarnia kopuły, niszcząc posadzkę i krypty pod nią. Odbudowa katedry rozpoczęła się dopiero w 1975 r. dzięki pomocy finansowej z Niemiec Zachodnich i trwała do 1993 r. W czasie odbudowy rozebrano nieuszkodzoną wielką apsydę znajdującą się od północy i mieszczącą mauzoleum Hohenzollernów. Zniszczono marmurowy sarkofag Otto von Bismarcka i obniżono o 16 m narożne wieże.

ARCHITEKTURA. Neorenesansowy kościół zbudowany jest na planie krzyża greckiego i składa się z centralnej owalnej nawy, nakrytej kopułą, półkolistej apsydy oraz wąskich naw po bokach. Kościół poprzedza szeroka fasada z obszernym przedsionkiem. Dominującym akcentem katedry jest ogromna kopuła wznosząca się na wysokim tamburze z latarnią zwieńczoną krzyżem. Kopułę ujmują cztery wieżyczki wznoszące się w narożach kościoła. Fasada kościoła jest dwukondygnacjowa i pięciodzielna. W jej środkowej części ujętej parami potężnych kolumn, znajduje się wysoka na dwie kondygnacje nisza, mieszcząca portal wejściowy do świątyni. Elewacje zewnętrzne posiadają bogate formy architektoniczne w postaci dzielących je kolumn i pilastrów, eliptycznych, odcinkowych i prostokątnych okien nakrytych trójkątnymi lub półkolistymi naczółkami oraz półkolistych wnęk mieszczących liczne posągi. Szczególnie bogatą dekorację rzeźbiarską posiada fasada frontowa. Wnętrze kościoła podzielone jest pilastrami i półkolumnami korynckimi podtrzymującymi wydatny obiegający gzyms z belkowaniem.

WYSTRÓJ I WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. Katedra posiada bogaty wystrój rzeźbiarski a na sklepieniach znajdują się mozaiki. W centralnej części kopuły umieszczona jest mozaika Ducha św., zaś czaszę kopuły zdobi osiem scen błogosławieństw z Kazania na Górze. Autorem mozaik jest Anton von Werner. Na gzymsach półkolumn ustawione są posągi reformatorów: Kalwina, Lutra, Melanchtona i Zwinglego oraz niemieckich książąt przychylnych reformacji: Albrechta Pruskiego, Joachima II, Fryderyka Mądrego i Filipa Wielkodusznego. Ołtarz główny z 1850 r. pochodzi z nieukończonej katedry i został zaprojektowany przez Friedricha Augusta Stülera. Cennym zabytkiem są wielkie organy wykonane w 1905 r. przez firmę Sauer. Pod emporami północną i południową ustawione są sarkofagi władców z rodu Hohenzollernów. Pozostałe umieszczone są w kryptach pod katedrą. Łącznie w katedrze miejsce ostatniego spoczynku znalazło 94 przedstawicieli dynastii Hohenzollernów.

Rzut poziomy za stroną internetową: http://www.kirchbau.de

LITERATURA

Adamiak J., Pillep R., Zabytki architektury i sztuki NRD, Warszawa 1989
Czupryna J. M., Ptaszyńska M., Berlin. Przewodnik, Expressmap 2015
Mehling M., Knaurs Kulturführer in farbe Berlin, München 1992

Berlin, katedra protestancka